reblog

Bài viết dưới đây chính là Soạn bài viết bài văn nghị luận về việc vay mượn - cải biến - sáng tạo trong một tác phẩm văn học mà Vuihoc gửi đến các em. Hy vọng qua bài soạn này các em sẽ hiểu thêm về quá trình vay mượn - cải biến và sáng tác ra một tác phẩm văn học.

1.  Soạn bài viết bài văn nghị luận về việc vay mượn - cải biến - sáng tạo trong một tác phẩm văn học: Bài viết tham khảo 

1.1 Câu 1 trang 120 sgk văn 12/1 kết nối tri thức

Theo tác giả bài viết, trong truyện ngắn Sự tích những ngày đẹp trời, Hòa Vang đã kế thừa và làm biến đổi những phương diện cơ bản nào của mẫu gốc

Trong truyện ngắn Sự tích những ngày đẹp trời, Hòa Vang đã kế thừa và làm biến đổi một số phương diện cơ bản của mẫu gốc chính là:

a) Kế thừa một số phương diện:

- Cốt truyện: Hòa Vang đã giữ nguyên vẹn cốt truyện của truyền thuyết Sơn Tinh Thủy Tinh như

• Hùng Vương thứ 18 đã tuyến bố với cả nước về chuyện trọng đại của hoàng tộc là tổ chức kén rể cho nàng công chúa xinh đẹp nết na Mỵ Châu.

• Hai vị thần của núi rừng với biển cả và Sơn Tinh và Thủy Tinh đều đến tham gia ứng cử làm rể Vua, cầu hôn công chúa.

• Hòa Vang đã giữ nguyên những món lễ vật mà Vua Hùng đã yêu cầu như voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao,...

• Cuộc thi tài giữa hai vị thần cũng được giữ nguyên.

• Kết quả chung cuộc vẫn luôn là như vậy, Sơn Tinh chiến thắng còn Thủy Tinh thất bại.

• Vì tức giận khi thua cuộc nên hàng năm Thủy Tinh đều dâng nước lên để đánh Sơn Tinh.

• Nhưng với tài năng của mình, năm nào Thủy Tinh cũng giành thắng lợi trước Thủy Tinh và bảo vệ thành công bờ cői giang sơn của mình.

• Giữ nguyên các tuyến nhân vật chính như Vua Hùng, Sơn Tinh, Thủy Tinh, Mỵ Nương.

- Mô típ nội dung chuyện quen thuộc trong các câu chuyện truyền thuyết của đất nước ta:

• Mô típ tổ chức kén rể cho công chúa.

• Mô típ ra đề để thử thách tài năng chàng rể.

• Mô típ anh hùng tranh giành mỹ nhân.

• Mô típ thiện luôn thắng ác.

b) Biến đổi so với bản gốc:

- Cách miêu tả và tính cách của nhân vật:

• Sơn Tinh: Thể hiện được rő bản chất anh hùng có trong vị thần núi này, cách miêu tả sinh động và chi tiết hơn khiến người đọc có thể thấy rő sự tài năng, mạnh mẽ và quyết đoán của chàng.

• Thủy Tinh: Tính cách có phần thay đổi khi được miêu tả thành một người si tình, yêu say đắm và có tình cảm sâu động với Mỵ Nương chứ không chỉ là một vị thần tài năng nhưng hung bạo và chỉ dùng sức mạnh để đoạt mọi thứ.

• Mỵ Nương: vẫn là cô công chúa xinh đẹp dịu dàng nhưng lại được thể hiện nội tâm phức và rő ràng hơn khi rő ràng có thể thấy được sự thương cảm của nàng với Thủy Tinh.

- Các chi tiết mới trong cốt truyện:

• Mỵ  Châu lựa chọn Sơn Tinh không chỉ do chàng đã trả lời xuất sắc câu hỏi của nhà vua mà còn vì cô yêu mến phẩm chất của anh chàng.

• Sự đau khổ của Thủy Tinh sau khi chàng thua cuộc, đánh mất người mình yêu nhất.

• Những nỗ lực trong hành động của Mỵ Nương khi luôn cố gắng hàn gắn mối quan hệ của Sơn Tinh với Thủy Tinh.

• Sự biến chuyển trong đoạn kết của tác phẩm không phải là cuộc chiến tranh triền miên kéo dài đời đời kiếp kiếp mà điều hướng đến sự hòa giải giữa hai vị thần.

Sự sáng tạo trong nghệ thuật khi Hòa Vang đã khéo léo sử dụng ngôn ngữ, giọng điệu trữ tình lãng mạn cũng như cách mô tả hình ảnh thiên nhiên sinh động. Ông còn lồng ghép nhiều chi tiết có trong đời sống hiện thực vào trong cốt truyện chỉ có trong tưởng tượng này.

Chủ đề chính của tác phẩm nói về tình yêu thương, thấu hiểu và hòa hợp giữa những điều tưởng chừng xung khắc với nhau. Qua đó cũng ca ngợi sức mạnh và trí tuệ của con người trong mọi vấn đề.

Sự kế thừa và biến đổi một số phương diện cơ bản của nguyên mẫu Sơn Tinh Thủy Tinh đã tạo nên tác phẩm “Sự tích những ngày đẹp trời” vừa quen thuộc lại rất mới mẻ, mang đậm phong cách cá nhân của tác giả. Không chỉ giữ trọn vẹn được giá trị truyền thống vượt thời gian của tác phẩm mà còn nói lên được góc nhìn mới mẻ của tác giả về tác phẩm.

Có thể nói “Sự tích những ngày đẹp trời” là sáng tạo có phần đột phá của Hòa Vang dựa theo nguyên mẫu truyền thuyết Sơn Tinh Thủy Tinh. Tuy khi đọc, người đọc dễ dàng đoán trước được nội dung của tác phẩm nhưng nhờ sự kế thừa có chọn là và sáng tạo mới mẻ của mình mà Hòa Vang phần nào vẫn có thể tạo ra một vài bất ngờ cho độc giả.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 kết nối tri thức

1.2 Câu 2 trang 120 sgk văn 12/1 kết nối tri thức

Khi bàn về sự “biến đổi” của nhân vật ở truyện ngắn so với nhân vật ở “mẫu gốc”. theo bạn, tác giả bài viết đã có những phát hiện mới mẻ nào?

Theo em, khi bàn về sự “biến đổi” của nhân vật ở truyện ngắn so với nhân vật ở “mẫu gốc” thì tác giả Hòa Vang đã có những phát hiện có phần mới mẻ với từng nhân vật như:

a) Nhân vật Thủy Tinh:

- Dưới góc nhìn đa chiều của Hòa Vang, Thủy Tinh dường như biến từ một vị hung thần độc ác chuyên quyền nay lại trở thành một con người si tình.

- Không chỉ tập trung miêu tả sức mạnh cũng như những hành động trả thù khi thua cuộc mà tác giả đã tập trung nhiều hơn vào việc khai thác nội tâm của Thủy Tinh. Qua đó, người đọc có thể thấy được tình yêu sâu sắc mà say đắm của Thủy Tinh đối với cô công chúa Mỵ Nương.

- Không chỉ còn là vì sự hơn thua hay trả thù mà hành động không cam chịu thất bại, hàng năm dâng nước lên đánh Sơn Tinh đã trở thành hành động của một trái tim yêu thương cuồng nhiệt, tìm mọi cách thức, sử dụng mọi sức mạnh của mình để giành lại được người mình yêu thương.

- Sau khi nhận phần thua trong trận chiến kén rể của vua Hùng thì Thủy Tinh không chỉ ghen tức, giận giữ mà còn là cảm giác chìm ngập trong nỗi buồn, thất tình, thất vọng đến mức tuyệt vọng.

- Nỗi đau của Thủy Tinh được tác giả nhấn mạnh mà miêu tả chi tiết đến mức người đọc không chỉ còn tức giận vì hành động của Thủy Tinh mà phần nào còn cảm thông cho nhân vật này.

b) Nhân vật Mỵ Nương:

- Công chúa Mỵ Nương phần nào chính là đại diện cho những người phụ nữ sống trong chế độ phong kiến, cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy. Dường như trong truyền thuyết cô luôn nhất nhất nghe theo mọi mệnh lệnh của vua cha chứ không hề thể hiện bất cứ cảm xúc hay suy nghĩ của cá nhân mình.

- Nhưng đến với góc nhìn mới của Hòa Vang thì những tâm tư tình cảm và suy nghĩ của Mỵ Nương được miêu tả rő hơn. Cô thể hiện rő sự yêu mến của mình với Sơn Tinh vì chính những phẩm chất của anh chàng. Nhưng với Thủy Tinh cô cũng không hề oán hận mà còn ít nhiều giành sự thương cảm cho anh.

- Cô công chúa phải đứng trước hai sự lựa chọn đều tốt về năng lực, vừa yêu mình, đứng giữa hai người đàn ông một chín một mười.

- Cô còn là người yêu hòa bình khi chủ động đứng ra làm cầu nối cho mối quan hệ rạn nứt của Sơn Tinh và Thủy Tinh. Mỵ Nương đã chủ động tìm đến gặp Thủy Tình và khôn khéo khuyên nhủ anh chàng buông bỏ đi mối thù của mình. Cô không muốn chiến tranh loạn lạc, con dân lầm than nên đã cố gắng dung hòa hai vị thần núi sông.

c) Nhân vật Sơn Tinh:

- Không chỉ nói sơ qua về năng lực cũng như sức mạnh của Sơn Tình mà tác giả Hòa Vang đã khắc họa rő nét hình ảnh của một vị thần núi quyết đoán, tài năng, mạnh mẽ, là người luôn bảo vệ lãnh thổ con dân của mình.

- Sau khi chiến thắng trận kén rể, lấy được cô công chúa xinh đẹp thì Sơn Tinh còn được miêu tả là một người chồng hoàn hảo luôn thương yêu và quan tâm đến vợ của mình.

1.3 Câu 3 trang 120 sgk văn 12/1 kết nối tri thức

Nêu nhận xét ngắn gọn về cách đánh giá của tác giả bài viết đối với những điểm sáng tạo của Hòa Vang trong việc biến đổi các yếu tố kì ảo. 

Tác giả đã có những đánh giá đối với những điểm sáng tạo của Hòa Vang trong việc biến đổi các yếu tố kì ảo:

- Biến đổi ngay từ chính các chi tiết kỳ ảo:

• Các chi tiết kỳ ảo vốn dĩ vô lý không có thực nhưng lại được Hòa Vang giải thích một cách khéo léo về nguồn gốc sức mạnh thực sự của Sơn Tinh và Thủy Tinh.

• Sức mạnh kỳ ảo nhưng không xa rời cuộc sống thực tế, Hòa Vang đã khéo léo miêu tả tâm lí nhân vật bằng những ngôn ngữ hiện đại mà rất chân thực.

- Tạo thêm những tình tiết, chi tiết kỳ ảo mới:

• Để tác phẩm truyền thuyết quen thuộc gây ấn tượng mạnh hơn trong lòng người đọc, Hòa Vang đã tạo ra thêm những tình tiết mới mẻ mà hiếm người nào có thể tưởng tượng ra. Có thể kể đến đó chính là chi tiết nàng công chúa Mị Nương chủ động đến gặp Thủy Tinh sau khi chàng thất bại để hòa giải mối quan hệ giữa hai vị thần. 

• Cách sáng tạo ra các chi tiết mới như chi tiết nói về giấc mơ của Mỵ Nương đã khiến cho tác phẩm hấp dẫn và phong phú hơn.

- Ngay từ chủ đề của tác phẩm cũng được thể hiện qua các yếu tố kỳ ảo:

• Qua chi tiết Mỵ Nương khuyên nhủ Thủy Tinh đã giúp người đọc thấy được tầm quan trọng của tinh thần hòa hợp, sự thấu hiểu cũng như tình yêu thương trong cuộc sống.

• Con người để có thể tồn tại không thể chỉ dùng đến sức mạnh mà còn cần sống với tình yêu thương.

1.4 Câu 4 trang 120 sgk văn 12/1 kết nối tri thức

Qua việc tìm hiểu bài viết tham khảo, hãy chia sẻ thu hoạch của bạn trong việc rèn kĩ năng viết bài nghị luận về vấn đề tiếp thu, cải biến, sáng tạo trong một tác phẩm văn học.

Qua việc tìm hiểu bài viết tham khảo, tôi đã có một số thu hoạch trong việc rèn kĩ năng viết bài nghị luận về vấn đề tiếp thu, cải biến, sáng tạo trong một tác phẩm văn học:

- Về kiến thức:

• Hiểu rő được khái niệm: tiếp thu, sáng tạo, cải biến,..

• Nắm rő mối quan hệ giữa ba khái niệm trên.

• Hiểu được tầm quan trọng của việc tiếp thu, sáng tạo và cải biến trong việc sáng tạo ra một tác phẩm văn học giá trị.

- Về kỹ năng:

• Kỹ năng phân tích những yếu tố được trải qua quá trình tiếp thu, sáng tạo và cải biến trong một tác phẩm văn học.

• Kỹ năng so sánh những điểm giống nhau và khác nhau giữa các tác phẩm có quá trình tiếp thu, sáng tạo và cải biến.

• Kỹ năng lập luận mạnh mẽ và logic để bảo vệ được luận điểm của mình.

- Về phương pháp:

• Phương pháp đối chiếu và so sánh tác phẩm gốc và tác phẩm cùng thể loại và nội dung.

• Phương pháp phân tích các yếu tố được tiếp thu, sáng tạo và cải biến.

2. Soạn bài viết bài văn nghị luận về việc vay mượn - cải biến - sáng tạo trong một tác phẩm văn học: Thực hành viết 

Viết bài văn nghị luận về việc vay mượn – cải biến – sáng tạo trong một tác phẩm văn học

Nền văn học của mỗi quốc gia đều là một dòng chảy không ngừng và luôn chuyển động để phát triển. Trong dòng chảy như vậy, không thể tránh khỏi việc các nhà văn vay mượn, phỏng theo để sáng tạo ra một tác phẩm văn học khác. Đây là yếu tố quan trọng góp phần tạo nên sự phong phú, đa dạng của văn học. 

Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du và tác phẩm Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân là hai ví dụ rő nét về sự vay mượn và đổi mới trong văn học. Tuy nhiên, Nguyễn Du không chỉ sao chép mà còn lựa chọn các chất liệu mới như bối cảnh, nhân vật, chủ đề… để tạo nên một tác phẩm mang đậm dấu ấn cá nhân của mình. Ông vẫn giữ phần lớn cốt truyện cũng như sườn của tác phẩm nhưng ông cũng đã bổ sung thêm một số chi tiết mới giúp cho câu chuyện hấp dẫn hơn cũng như khơi dậy cảm xúc của người đọc qua việc thêm nhân vật Thúy Kiều, thay đổi đoạn kết,… Về nhân vật, Nguyễn Du đã giữ lại hai nhân vật chính trong Kim Vân Kiều truyện nhưng thổi hồn vào trong cuộc sống của mỗi nhân vật và khiến họ trở thành những con người có tâm hồn sâu sắc, có giá trị nhân văn. Chẳng hạn, nhân vật Thúy Kiều được Nguyễn Du tạo dựng là một người phụ nữ tài hoa, thông minh nhưng lại bất hạnh. Bằng cách này, Nguyễn Du đã khéo léo thể hiện thái độ tôn trọng phụ nữ và phê phán xã hội phong kiến ​​độc ác.

Tính sáng tạo là yếu tố then chốt giúp Truyện Kiều có thể khẳng định giá trị của riêng mình và góp phần vào sự phát triển của văn học nước nhà. Nguyễn Du đã tạo ra hai bức chân dung xã hội bộc lộ những tình cảm sâu sắc nhất của một con người và khẳng định tài năng xuất chúng của người đó.

 

Trên đây VUIHOC đã cùng các bạn Soạn bài viết bài văn nghị luận về việc vay mượn - cải biến - sáng tạo trong một tác phẩm văn học. Để có thêm nhiều các kiến thức không chỉ với môn Văn và cả các môn học khác, các em hãy thường xuyên truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

Nguồn:

https://vuihoc.vn/tin/thpt-soan-bai-viet-bai-van-nghi-luan-ve-viec-vay-muon-cai-bien-sang-tao-trong-mot-tac-pham-van-hoc-4349.html

 

Bạn đã sẵn sàng chinh phục bài tập thực hành tiếng Việt trang 114 trong sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập 1 chưa? Với những gợi ý và hướng dẫn chi tiết trong bài viết này, bạn sẽ không chỉ hoàn thành bài tập một cách xuất sắc mà còn nâng cao khả năng sử dụng tiếng Việt của mình. Cùng khám phá và chinh phục những thử thách mới nhé!

Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 114| Văn 12 tập 1 kết nối tri thức1. Câu 1 trang 114 sgk văn 12/1 kết nối tri thức

 “Dựa vào việc tìm hiểu các cước chú trong văn bản Đền thiêng cửa bể, hãy xác định các điển cố trong đoạn trích sau”

Trả lời:

+ Bồng môn: là nơi sinh của vua Nghiêu.

+ Tiêu thất: là nơi vua Thuấn trị vì.

+ Mười điều: chỉ mười điều tấu sớ của Trình Diên  trong "Hán thư".

+ Nén kẻ quyền thần: cần phải kiềm chế quyền lực của những kẻ nắm giữ quyền hành để ngăn chặn tình trạng tham nhũng, suy đồi đạo đức trong chính quyền.

+ Thải bớt kẻ nhũng lạm: nhấn mạnh việc cần phải loại bỏ những kẻ tham ô, hối lộ để bảo vệ lợi ích của nhân dân.

+ Cổ động Nho phong: tư tưởng Nho giáo, một hệ tư tưởng có ảnh hưởng sâu sắc đến xã hội phong kiến Việt Nam. Tác giả muốn đề cao vai trò của Nho giáo trong việc giáo dục và rèn luyện con người.

+ Mở đường cho người nói thẳng: sự cần thiết của việc lắng nghe ý kiến của người khác, đặc biệt là những ý kiến thẳng thắn, phê bình để sửa chữa những sai lầm.

+ Cách kén quân; Chọn tướng; Trận pháp cốt cho tề chỉnh

→ Việc sử dụng nhiều điển cố trong đoạn trích đã giúp cho tác giả diễn đạt một cách cô đọng, hàm súc những ý tưởng của mình. Đồng thời, nó cũng tạo nên một vẻ đẹp văn chương, thể hiện sự uyên bác của tác giả. Các điển cố này không chỉ mang ý nghĩa lịch sử mà còn có giá trị gợi mở, giúp người đọc suy ngẫm về những vấn đề xã hội thời bấy giờ.

2. Câu 2 trang 115 sgk văn 12/1 kết nối tri thức

 “Nhận xét về tác dụng của việc dùng điển cố trong đoạn văn sau: “Thiếp là cung nhân đời Trần Duệ Tông, không bị chìm đắm ở bến Đố Phụ và cũng không bị nước cuốn ở Tiêm Đài, chỉ là hồng nhan bạc phận, chiếc bóng một mình, phiêu lưu trong tay yêu quái… Đó là ân lớn của bệ hạ tái tạo vậy.””

Trả lời:

Đoạn văn trên sử dụng một loạt các điển cố, điển tích lịch sử và văn học, tạo nên hiệu quả nghệ thuật sâu sắc. Dưới đây là một số tác dụng chính của việc dùng điển cố trong đoạn văn này:

- Tăng tính biểu cảm: Các điển cố như "bến Đố Phụ", "Tiêm Đài", "hồng nhan bạc phận" gợi lên những hình ảnh về sự chia ly, mất mát và số phận trớ trêu của người phụ nữ, tô đậm nỗi đau, sự tủi nhục và khao khát được giải thoát của nhân vật. Đồng thời các điển cố này cùng với những hình ảnh so sánh như "ngậm sầu như biển", "coi ngày bằng năm" đã khắc họa rő nét nỗi đau khổ tột cùng của nhân vật.

- Tăng tính thuyết phục: Việc nhắc đến "Trần Duệ Tông", "nước Sở" giúp người đọc tin rằng những gì nhân vật đang trải qua là có thật và mang tính lịch sử. Qua việc sử dụng các điển cố, nhân vật thể hiện mình là người am hiểu lịch sử, văn hóa, từ đó tăng thêm sự tin cậy cho lời nói của mình.

- Tăng tính nghệ thuật: Các điển cố như những viên ngọc quý, làm cho câu văn trở nên bóng bẩy, tinh tế hơn. Việc sử dụng điển cố góp phần tạo nên không khí trang trọng, phù hợp với bối cảnh một lời tâu trình.

- Thể hiện ý đồ của tác giả: Tác giả sử dụng các điển cố để diễn tả một cách sâu sắc nỗi đau của nhân vật, đồng thời thể hiện sự trân trọng đối với những giá trị văn hóa truyền thống. Qua lời tâu của nhân vật, tác giả có thể gửi gắm những thông điệp về tình yêu, cuộc sống, số phận con người.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 kết nối tri thức

3. Câu 3 trang 115 sgk văn 12/1 kết nối tri thức

 ““Hoa quả sơn” và “Thủy Liêm Động” trong những câu thơ sau có phải là điển cố không? Nêu tác dụng của việc sử dụng “hai địa danh” đó.”

“ Cân nhắc kĩ, ông tính đi men chân núi đá vôi sang rừng dâu da săn khỉ. Chắc ăn hơn mà đã tốn sức. Đây là Hoa Quả Sơn, Thủy Liêm Động của thung lũng này. Ở dâu da có hàng bầy.”

(Nguyễn Huy Thiệp, Muối của rừng)

Trả lời:

- Hoa quả sơn và Thủy Liêm Động trong đoạn có phải là điển cố:

+  Hoa quả sơn: là tên ngọn núi trong tác phẩm Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân, đây là nơi sinh sống của Tôn Ngộ Không, một ngọn núi hoang vu, hiểm trở và là nơi sinh sống của nhiều loài động vật hoang dã.

+ Thủy Liêm Động: Tên một hang động trong tác phẩm Tây Du Ký, là nơi ở của Tôn Ngộ Không, 1 hang động bí ẩn, sâu thẳm, ẩn chứa nhiều điều kỳ bí.

- Tác dụng của việc sử dụng hai địa danh này:

+ Tạo hình ảnh thơ mộng, huyền ảo: Việc liên tưởng đến một vùng đất thần tiên như Hoa Quả Sơn, nơi sinh ra Tôn Ngộ Không, giúp người đọc hình dung ra một không gian hoang sơ, kỳ bí và đầy sức sống.

+ Gợi tả vẻ đẹp tự nhiên: "Thủy Liêm Động" gợi lên hình ảnh một hang động ẩn mình trong núi, có thể có suối chảy, tạo nên một khung cảnh thơ mộng và hữu tình.

+ Nhấn mạnh sự hoang dã, hiểm trở của địa hình: Việc kết hợp hai địa danh này với hình ảnh "núi đá vôi", "rừng dâu da" tạo nên một bức tranh toàn cảnh về một vùng đất hoang sơ, đầy thử thách.

+ Tạo sự đối lập: Việc so sánh giữa "Hoa Quả Sơn", "Thủy Liêm Động" (những địa danh mang tính huyền thoại) với thực tế "rừng dâu da", "săn khỉ" tạo ra một sự đối lập thú vị, gợi mở nhiều liên tưởng.

Trên đây VUIHOC đã cùng các bạn Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 114| Văn 12 tập 1 kết nối tri thức. Bài tập này không chỉ giúp chúng ta củng cố kiến thức mà còn là cơ hội để chúng ta khám phá những nét đẹp của tiếng Việt. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

Nguồn:

https://vuihoc.vn/tin/thpt-soan-bai-thuc-hanh-tieng-viet-trang-114-van-12-tap-1-ket-noi-tri-thuc-4348.html

Muối của rừng của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp trong chương trình Ngữ Văn 12 tập 1 kết nối tri thức dạy chúng ta phải trân trọng và bảo vệ thiên nhiên. Cùng VUIHOC soạn bài tác phẩm “Muối của rừng” chi tiết và đầy đủ nhất trước khi đến lớp nhé.

 

1. Soạn bài Muối của rừng: Trước khi đọc 

1.1 Tìm hiểu về nhà văn Nguyễn Huy Thiệp

- Nguyễn Huy Thiệp (1950- 2021) Sinh ra ở Thái Nguyên, quê gốc tại Thanh Trì, Hà Nội. 

- Ông nổi tiếng với các thể loại tiểu thuyết, truyện ngắn, kịch, phê bình văn học. 

- Tác phẩm nổi bật như: Không có vua, Tướng về hưu, Những ngọn gió Hua Tát, Con gái thủy thần, Chảy đi sông ơi...

- Truyện ngắn của ông thường phản ánh nhiều vấn đề xã hội đương đại và có sự đa dạng trong phong cách viết.

→ Ông đóng góp quan trọng vào sự đổi mới của văn xuôi Việt Nam đương đại.

1.2 Trả lời câu hỏi trước khi đọc 

Câu hỏi 1 Trước khi đọc trang 106 SGK Văn 12 Kết nối tri thức: Nêu một số tác phẩm văn học hiện đại có yếu tố kì ảo mà bạn biết. Hãy chia sẻ cảm nghĩ của bạn về yếu tố kì ảo ở một tác phẩm trong số đó.

Lời giải chi tiết:

Một số tác phẩm văn học hiện đại Việt Nam và thế giới có yếu tố kì ảo:

a) Việt Nam:

• Vàng và Máu (Thế Lữ): Tác phẩm chứa đựng yếu tố huyền bí và rùng rợn, khám phá những góc tối trong tâm hồn con người. Truyện không chỉ khiến độc giả phải hồi hộp mà còn thể hiện những bí ẩn sâu kín bên trong nhân vật.\

• Chuyện xứ Lang Biang (Nguyễn Nhật Ánh): Câu chuyện về tình yêu và sự hy sinh được lồng ghép giữa thực và ảo, tạo nên một thế giới đầy mê hoặc. Cuộc hành trình của các nhân vật không chỉ đầy gian nan mà còn mang đến những bài học sâu sắc về tình bạn và sự đoàn kết.

• Bộ ba "Những đôi mắt lạnh", "Chuỗi hạt Azoth", "Xuyên thấm" (Phan Hồn Nhiên): đưa người đọc vào một thế giới học đường đầy kỳ ảo, nơi những bí ẩn và thử thách đan xen, thách thức không chỉ trí tuệ mà còn cả tinh thần của nhân vật.

b) Thế giới:

• Alice ở xứ sở thần tiên (Lewis Carroll): Cuốn sách kinh điển mở ra một thế giới kỳ ảo đầy sắc màu và sự tưởng tượng vô biên.

• Chúa tể của những chiếc nhẫn (J.R.R. Tolkien): Sử thi vĩ đại, kể về cuộc chiến tranh giành chiếc nhẫn quyền lực với bối cảnh và hệ thống nhân vật hoành tráng.

• Harry Potter (J.K. Rowling): Series truyện về cậu bé phù thủy Harry Potter đã trở thành biểu tượng của văn học thế giới, cuốn hút hàng triệu độc giả vào câu chuyện về cậu bé phù thủy và những cuộc phiêu lưu kỳ diệu.

- Cảm nhận:

Trong "Chuyện xứ Lang Biang" của Nguyễn Nhật Ánh, yếu tố kỳ ảo đóng vai trò quan trọng trong việc khắc họa cuộc hành trình của nhóm bạn trẻ đến với vùng đất Langbiang huyền thoại. Tác phẩm mô tả hành trình đầy thử thách của các nhân vật chính khi họ khám phá vùng đất với những câu chuyện cổ tích và truyền thuyết bí ẩn. Qua những khó khăn mà họ đối mặt, các nhân vật tìm thấy niềm vui và ý nghĩa trong cuộc sống, đồng thời rút ra những bài học về tình bạn, tinh thần đoàn kết, và sự trưởng thành. Cuốn sách còn vẽ nên một bức tranh sinh động về vùng đất Langbiang với thiên nhiên hoang sơ và những truyền thuyết đậm chất huyền bí.

Câu hỏi 2 Trước khi đọc trang 106 SGK Văn 12 Kết nối tri thức: Theo bạn, con người cần phải ứng xử với thiên nhiên như thế nào?

Lời giải chi tiết:

Con người cần phải đối xử với thiên nhiên bằng sự trân trọng, tôn trọng và trách nhiệm, bởi thiên nhiên không chỉ là nguồn sống mà còn là ngôi nhà chung của tất cả sinh vật trên Trái Đất. Trước hết, thiên nhiên cung cấp cho chúng ta những yếu tố cơ bản để tồn tại, như không khí trong lành để thở, nước sạch để uống, và thực phẩm để duy trì sự sống. Ngoài ra, thiên nhiên còn giúp điều hòa khí hậu, bảo vệ môi trường sống, và duy trì sự cân bằng sinh thái – tất cả đều là những yếu tố không thể thiếu để con người phát triển bền vững. Thiên nhiên còn mang lại biết bao vẻ đẹp, cảnh quan hùng vĩ, giúp thư giãn, giải trí và nuôi dưỡng tâm hồn con người.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, con người đang tác động tiêu cực đến thiên nhiên một cách đáng báo động. Các hoạt động khai thác tài nguyên quá mức, làm ô nhiễm môi trường, và biến đổi khí hậu đều gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Điều này không chỉ làm suy giảm đa dạng sinh học mà còn gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thiên tai và phát sinh dịch bệnh. Chúng ta đang dần phải đối mặt với những hệ lụy từ chính hành động của mình, như hiện tượng nóng lên toàn cầu, mất rừng, cạn kiệt tài nguyên, và ô nhiễm không khí.

Để bảo vệ thiên nhiên, con người cần thay đổi cách thức ứng xử với môi trường. Chúng ta có thể bắt đầu bằng việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách tiết kiệm và hiệu quả hơn, giảm thiểu rác thải, và bảo vệ môi trường sống. Ví dụ, việc tắt đèn khi không sử dụng, tiết kiệm nước, và hạn chế sử dụng đồ nhựa dùng một lần là những hành động đơn giản nhưng có tác động lớn. Bên cạnh đó, việc trồng cây xanh, bảo vệ rừng, và phát triển năng lượng tái tạo cũng đóng góp tích cực vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến thiên nhiên.

Ngoài ra, việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho bản thân và cộng đồng là điều cần thiết. Chúng ta có thể tham gia các hoạt động tuyên truyền, giáo dục về tầm quan trọng của việc bảo vệ thiên nhiên và khuyến khích mọi người cùng hành động. Cuối cùng, cần nhớ rằng, con người chỉ là một phần nhỏ bé của thiên nhiên. Sống hòa hợp với thiên nhiên và bảo vệ nó không chỉ là trách nhiệm của mỗi cá nhân mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội. Chúng ta phải hành động ngay từ bây giờ để đảm bảo một tương lai bền vững cho bản thân và cho thế hệ mai sau.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 kết nối tri thức

2. Soạn bài Muối của rừng: Trong khi đọc 

2.1 Chi tiết nói về sự chuyển đổi tâm trạng đột ngột của nhân vật có thể báo hiệu điều gì?

Lời giải chi tiết:

Chi tiết trong đoạn trích mô tả một tình huống căng thẳng và đầy kịch tính: 

• Sau tiếng động, con đầu đàn nhanh chóng xuất hiện, di chuyển một cách mạnh mẽ và linh hoạt. Nó văng mình rất nhanh đến nỗi gần như không có phút nghỉ giữa mỗi chặng dừng. 

• Ông Diểu, người chứng kiến cảnh này, không khỏi cảm thán trước sự nhanh nhẹn và dẻo dai của con vật. 

• Khi con đầu đàn biến mất, ông cảm thấy một nỗi xót xa đè nặng trong lòng, nhận ra rằng số phận của mình không có sự trùng hợp với số phận của loài đế vương ấy. Điều này khiến cho niềm vui ban đầu của ông giảm đi đáng kể.

Sự thay đổi đột ngột trong tâm trạng của ông Diểu không chỉ là một phản ứng cảm xúc tức thời, mà còn báo hiệu sự chuyển biến sâu sắc trong nhận thức của ông. 

• Sau khi chứng kiến sự kiện này, ông bắt đầu nhận ra những sai lầm trong quá khứ của mình, chẳng hạn như việc săn bắn bừa bãi mà không nghĩ đến hậu quả. 

• Sự hối hận dần dần chiếm lĩnh tâm trí ông, biến một người thợ săn lạnh lùng thành một người đầy thương xót. 

→ Sự chuyển đổi tâm trạng này cũng báo hiệu một bước ngoặt trong nhận thức của ông, khiến ông nhìn nhận mọi việc dưới một góc nhìn mới, sâu sắc và thấu đáo hơn.

2.2 Theo dői sự tương phản giữa suy nghĩ của nhân vật và đời sống của đàn khỉ trong rừng.

Lời giải chi tiết:

Sự tương phản giữa suy nghĩ của nhân vật và đời sống của đàn khỉ trong rừng đã được thể hiện rất rő nét qua diễn biến tâm lý của ông Diểu. 

Ông Diểu	-Ban đầu: ông Diểu nhìn nhận khỉ như những loài vật hoang dã, cần phải tiêu diệt để bảo vệ mùa màng. - Ông không hề có một chút cảm thông nào đối với loài khỉ.	- Khi chứng kiến cảnh con khỉ mẹ hy sinh để bảo vệ con, ông Diểu bắt đầu nhận ra sự tàn nhẫn của hành động săn bắn mà mình đã từng thực hiện. - Tâm lý ông chuyển từ lạnh lùng, vô cảm sang hối hận và thương xót cho bầy khỉ. - Ông nhận thấy rằng khỉ cũng có tình cảm, biết yêu thương và sẵn sàng hy sinh vì con, điều mà trước đây ông chưa từng suy nghĩ đến
Đàn khỉ	- Đàn khỉ có một cuộc sống bình yên, hòa hợp với thiên nhiên.  - Chúng không chỉ biết cách kiếm ăn và bảo vệ bản thân mà còn có đời sống tình cảm phong phú, biết yêu thương, đùm bọc lẫn nhau.	- Sự xuất hiện của con người đã đe dọa môi trường sống của chúng. Con người săn bắn khỉ để lấy thịt và lông, xâm lấn không gian sinh tồn của chúng, khiến cuộc sống của đàn khỉ trở nên lo âu, sợ hãi.

 

→ Sự tương phản này không chỉ là một sự đối lập giữa suy nghĩ của nhân vật và đời sống của đàn khỉ mà còn là lời cảnh tỉnh về tác động tiêu cực của con người đối với thiên nhiên. Tác phẩm khuyến khích người đọc nhận thức rő hơn về sự tàn nhẫn trong hành động của mình và kêu gọi sự chung tay bảo vệ thiên nhiên, môi trường sống của các loài động vật.

2.3 Chú ý sự mâu thuẫn trong các hành động của nhân vật

Lời giải chi tiết:

Trong tác phẩm "Muối của rừng," nhân vật ông Diểu trải qua nhiều mâu thuẫn trong hành động và suy nghĩ của mình, phản ánh sự phức tạp của tâm lý con người. 

• Ban đầu, ông Diểu hành động theo mục đích rő ràng: đi săn khỉ để bảo vệ mùa màng - một suy nghĩ thực dụng và thiếu cảm thông.

• Khi chứng kiến cảnh con khỉ mẹ hy sinh để bảo vệ con, ông Diểu cảm thấy hối hận. Ông nhận thức được sự tàn nhẫn của hành động săn bắn và thương xót cho bầy khỉ. 

→ Đây là mâu thuẫn rő ràng giữa hành động và suy nghĩ của ông trước và sau khi chứng kiến bi kịch của đàn khỉ.

• Sự mâu thuẫn tiếp tục xuất hiện khi ông Diểu tuyên bố sẽ không săn khỉ nữa, nhưng hành động của ông lại ngược lại. Ông vẫn tiếp tục đi săn, mặc dù đã có nhận thức về sự tàn nhẫn của việc làm đó. 

→ Đây là mâu thuẫn giữa lời nói và hành động, thể hiện sự yếu đuối của con người khi không thể từ bỏ hoàn toàn những thói quen và bản năng.

⇒ Cuối cùng, ông Diểu bị giằng xé giữa ý thức và bản năng. Dù nhận thức được rằng săn bắn khỉ là sai trái nhưng bản năng sinh tồn và mong muốn bảo vệ mùa màng vẫn thúc đẩy ông tiếp tục hành động. 

2.4 Chú ý sự thay đổi điểm nhìn và cách đánh giá về ông Diểu

Lời giải chi tiết:

Trong tác phẩm "Muối của rừng", sự thay đổi trong cái nhìn và đánh giá về nhân vật ông Diểu được thể hiện rő ràng qua từng giai đoạn. 

• Ban đầu, ông Diểu xuất hiện như một thợ săn tàn nhẫn, người xem thường sinh mạng của bầy khỉ trong rừng. Những hành động săn bắn của ông bị coi là đáng lên án, khiến người đọc cảm thấy phẫn nộ và dành sự đồng cảm cho những con khỉ bị săn đuổi.

• Khi ông Diểu chứng kiến cảnh tượng con khỉ mẹ hy sinh để bảo vệ con, điểm nhìn của người đọc về nhân vật này bắt đầu thay đổi. Người đọc dần hiểu và thông cảm cho ông, nhận ra rằng ông Diểu thực ra chỉ là một nông dân bình thường, phải đối mặt với những áp lực trong cuộc sống để nuôi sống gia đình. Từ đó, hình ảnh về ông Diểu trở nên phức tạp hơn, không còn đơn thuần là một kẻ tàn nhẫn, mà là một con người có tình cảm, biết hối hận và thức tỉnh.

→ Cuối cùng, ông Diểu được nhìn nhận như một người có lương tâm, một nhân vật nội tâm đầy mâu thuẫn nhưng cũng đầy chất người. Người đọc không chỉ đánh giá ông Diểu dựa trên hành động ban đầu mà còn hiểu được hoàn cảnh và tâm lý đằng sau những quyết định của ông.

⇒ Sự thay đổi trong cách đánh giá về ông Diểu phản ánh sự trưởng thành trong suy nghĩ của người đọc, giúp họ nhìn nhận nhân vật một cách đa chiều, công bằng và toàn diện hơn. Nó cũng là lời nhắc nhở về tầm quan trọng của sự thấu hiểu và đồng cảm đối với những người phải đối mặt với những mâu thuẫn và khó khăn trong cuộc sống.

2.5 Theo dői sự tự khám phá của ông Diểu về chính mình

Lời giải chi tiết:

Trong "Muối của rừng" hành trình tự khám phá của ông Diểu là một quá trình biến đổi nội tâm sâu sắc. 

• Ban đầu, ông Diểu coi khỉ chỉ là những loài vật hoang dã, không có giá trị gì đặc biệt ngoài việc gây hại cho mùa màng.

• Khi chứng kiến cảnh tượng con khỉ mẹ hy sinh để bảo vệ con, một bước ngoặt lớn đã xảy ra trong tâm hồn ông. Hình ảnh này gợi cho ông nhớ về người vợ đã khuất, khơi dậy trong ông những cảm xúc sâu sắc về tình mẫu tử và giá trị của sự sống. → ông bắt đầu nhận ra sự tàn nhẫn trong hành động săn bắn của mình, dẫn đến một cuộc khủng hoảng nội tâm mạnh mẽ. Ông tự dằn vặt vì tội lỗi đã gây ra, bắt đầu nghi ngờ về những niềm tin và giá trị mà mình từng tin tưởng.

→ Kết quả của hành trình tự khám phá là một sự chuyển đổi toàn diện trong con người ông Diểu. Từ một thợ săn khỉ tàn nhẫn, ông trở thành người bảo vệ thiên nhiên, dành phần đời còn lại để chuộc lại lỗi lầm và truyền cảm hứng về ý thức bảo vệ môi trường.

2.6 Hình dung cảnh tượng được miêu tả ở đoạn này

Lời giải chi tiết:

Trong đoạn này, ông Diểu rùng mình khi nghe tiếng kêu đau đớn của con khỉ nhỏ. Sự sợ hãi bất ngờ tràn ngập trong ông khi ông nhìn xuống vực thẳm đầy hoang vắng và nguy hiểm. Ông kinh hoàng bởi cảnh vật dưới vực thật heo hút, sâu không thấy đấy. Trong lòng ông dâng lên một cảm xúc sợ hãi tột cùng. 

2.7 Vì sao đối mặt với Hőm Chết, nhân vật lại nghĩ đến “ma”? Theo dői tâm trạng của ông Diểu trước những “sự lạ” tiếp theo.

Lời giải chi tiết:

Khi đối mặt với Hőm Chết, nhân vật nghĩ đến "ma" có thể được giải thích qua một số nguyên nhân sau đây:

• Nỗi sợ hãi trước sự bí ẩn: Hőm Chết là một nơi hiểm trở và ẩn chứa nhiều nguy hiểm, tạo ra cảm giác hoang vu, cô đơn, dễ khiến con người cảm thấy bất an. Chính sự thiếu hiểu biết về địa hình và những hiện tượng kỳ lạ diễn ra tại đây đã kích thích tâm trí của ông Diểu, dễ khiến ông liên tưởng đến những điều siêu nhiên như "ma".

• Tác động của trạng thái tâm lý căng thẳng: rơi vào trạng thái căng thẳng khiến ông Diểu dễ dàng nghĩ đến "ma" khi đối mặt với hoàn cảnh hiểm nguy tại Hőm Chết. 

• Ý nghĩa biểu tượng của "ma": Hình ảnh "ma" có thể tượng trưng cho những điều bí ẩn hoặc nguy hiểm tiềm ẩn mà nhân vật đang phải đối mặt cũng như nỗi sợ hãi và lo lắng sâu kín trong lòng ông Diểu, thể hiện cuộc hành trình đối mặt với chính mình.

Tâm trạng của ông Diểu trước những hiện tượng kỳ lạ:

• Sự lo lắng và hoang mang: Trước những hiện tượng kỳ bí xảy ra tại Hőm Chết, ông Diểu cảm thấy hoang mang, lo sợ vì không thể hiểu được nguyên nhân của những điều này. Nỗi sợ hãi trong lòng ông ngày càng tăng lên khiến ông bắt đầu nghi ngờ sự tồn tại của những điều siêu nhiên như ma quỷ.

• Tò mò và mong muốn khám phá: Bên cạnh nỗi sợ hãi, ông vẫn quyết tâm tìm hiểu và khám phá bí ẩn của Hőm Chết, đồng thời mong muốn vượt qua nỗi sợ hãi của bản thân.

• Chấp nhận và bình tĩnh: Qua quá trình đối mặt với các hiện tượng kỳ lạ, ông Diểu dần chấp nhận chúng như một phần của cuộc sống. Từ đó, ông không còn quá sợ hãi mà trở nên điềm tĩnh và chín chắn hơn.

⇒ Sự thay đổi trong tâm trạng và cách nhìn nhận của ông Diểu từ lo lắng, hoang mang đến chấp nhận và bình tĩnh, thể hiện sự trưởng thành của nhân vật. Điều này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đối mặt và vượt qua những nỗi sợ hãi, điều bí ẩn trong cuộc sống, một thông điệp mà tác phẩm muốn gửi gắm đến người đọc.

2.8 Điều gì khiến ông Diểu chưa chịu bỏ cuộc?

Lời giải chi tiết:

Có nhiều yếu tố khiến ông Diểu không dễ dàng từ bỏ việc săn bắt con khỉ trắng:

• Niềm tin vào sự kiên trì và may mắn: Ông Diểu tin rằng nếu mình tiếp tục nỗ lực, cuối cùng sẽ bắt được con khỉ trắng.

• Lòng tham và mong muốn trả thù: Bộ lông quý hiếm của con khỉ trắng là một món quà đáng giá mà ông Diểu khao khát có được. Đồng thời, việc con khỉ trắng đã làm hại con chó của ông khiến ông mang trong lòng sự thù hận, tạo động lực để ông tiếp tục truy lùng.

• Lòng tự trọng và tinh thần thách thức: Ông Diểu không muốn bị người khác đánh giá là yếu đuối hay thất bại. Vì vậy, ông quyết tâm không bỏ cuộc, coi việc bắt con khỉ trắng là một thách thức phải vượt qua, nhằm khẳng định bản lĩnh và lòng tự trọng của mình.

• Ý nghĩa biểu tượng: Việc theo đuổi con khỉ trắng cũng là một ẩn dụ cho hành trình ông Diểu theo đuổi ước mơ và thử thách bản thân. Khi ông bắt được con khỉ trắng, điều này tượng trưng cho sự chiến thắng trước những giới hạn của chính mình.

→ Những lý do khiến ông Diểu không từ bỏ việc săn bắt con khỉ trắng thể hiện nhiều khía cạnh của tính cách con người, từ tham vọng cá nhân đến sự kiên trì và ý chí vượt qua thử thách. Hành trình này không chỉ đơn thuần là việc săn bắt, mà còn phản ánh quá trình tự khám phá và chiến thắng bản thân.

2.9 Ông Diểu đã chứng kiến “sự lạ” nào? Dự đoán những hoạt động tiếp theo của nhân vật.

Lời giải chi tiết:

Ông Diểu đã chứng kiến những hiện tượng kỳ lạ trong hành trình của mình. 

• Hòn đá biết nói, một hiện tượng siêu nhiên khiến ông Diểu bất ngờ và cảm thấy bất an. Hòn đá tự nhiên cất tiếng, cảnh báo về những nguy hiểm tiềm tàng trong Hőm Chết.

• Một con khỉ trắng bí ẩn, xuất hiện với khả năng di chuyển nhanh nhẹn và dường như có ý trêu đùa ông, khiến ông thêm phần lo lắng. 

• Những hiện tượng kỳ ảo như bóng người lướt thướt, tiếng sáo vang vọng trong đêm tối càng làm ông cảm thấy bất an và bối rối.

Dự đoán về hành động tiếp theo của ông Diểu có thể bao gồm việc ông sẽ kiên trì truy lùng con khỉ trắng. Niềm khao khát trả thù cho con chó bị hại và sở hữu bộ lông quý giá sẽ thúc đẩy ông tiếp tục cuộc săn. Tuy nhiên, điều này có thể đưa ông vào những tình huống nguy hiểm không lường trước được. 

Tuy nhiên, không loại trừ khả năng ông Diểu sẽ cảm thấy kiệt sức và nản lòng sau nhiều lần thất bại. Trong trường hợp đó, ông có thể quyết định bỏ cuộc và quay về nhà, hối hận vì đã không nghe theo lời cảnh báo của người khác và mạo hiểm quá mức.

2.10 Ông Diểu đang đối diện với tình thế gì?

Lời giải chi tiết:

Ông Diểu đang rơi vào tình huống khó khăn: một mặt, ông có thể cứu con khỉ khỏi lũ mối nguy hiểm, loài có thể biến mọi thứ thành cám; mặt khác, ông phải quyết định liệu có nên mang con khỉ bị thương về nhà hay thả nó trở lại khu rừng. Những suy nghĩ mâu thuẫn đang khiến ông bối rối, và ông lo sợ sự chế giễu từ người đời nếu trở về từ rừng mà không mang theo con vật nào.

2.11 Theo bạn, tình huống này có thường xảy ra không?

Lời giải chi tiết:

Theo tôi tình huống này ít có khả năng xảy ra.

2.12 Chú ý chi tiết hoa tử huyền

Lời giải chi tiết:

Chi tiết hoa tử huyền trong tác phẩm "Muối của rừng" mang nhiều ý nghĩa sâu sắc:

• Biểu tượng của sự thanh bình và thịnh vượng: Hoa tử huyền, loài hoa quý hiếm chỉ nở mỗi ba mươi năm một lần, được xem như dấu hiệu của mùa màng bội thu và đất nước thanh bình theo quan niệm dân gian.

• Biểu tượng cho sự chuyển biến trong tâm hồn ông Diểu: khơi dậy trong ông Diểu sự hối hận và nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của việc sống hòa hợp với thiên nhiên, thể hiện sự thay đổi trong tâm hồn của ông.

• Biểu tượng của niềm tin vào tương lai: Sự nở rộ của hoa tử huyền không chỉ tượng trưng cho niềm tin vào tương lai tốt đẹp, mà còn khơi dậy hy vọng rằng con người có thể chuộc lỗi và hướng tới những điều tốt hơn.

• Vai trò trong việc kết thúc tác phẩm: tạo nên một kết thúc mở cho câu chuyện, khiến người đọc suy ngẫm về tương lai của ông Diểu và mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên.

→ Chi tiết hoa tử huyền là một yếu tố quan trọng trong tác phẩm, không chỉ tạo nên một kết thúc đầy suy ngẫm mà còn mang đến những thông điệp nhân văn về sự bảo vệ thiên nhiên và cuộc sống hòa hợp với môi trường.

Đăng ký ngay với VUIHOC để sở hữu cuốn sổ tay Ngữ Văn tổng hợp kiến thức và các tips học văn cực kỳ thú vị!

3. Soạn bài Muối của rừng: Sau khi đọc 

3.1 Câu 1 trang 113 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

Liên hệ giữa nhan đề "Muối của rừng" và nội dung câu chuyện:

Nghĩa đen:

• "Muối" là một phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của con người, có vai trò thiết yếu trong chế độ ăn uống.

• "Rừng" là nơi cung cấp vô số tài nguyên quý báu, bao gồm cả nguồn muối tự nhiên được lấy từ các loại thực vật hay khoáng chất.

• "Muối của rừng" vì thế có thể được hiểu là những tinh hoa, giá trị quý giá mà rừng mang lại.

Nghĩa bóng:

• "Muối" tượng trưng cho những giá trị tinh thần quý báu, là biểu tượng của sự mặn mà, đậm đà của đời sống tinh thần.

• "Rừng" biểu trưng cho thiên nhiên hoang dã, cho cuộc sống mộc mạc, nhưng ẩn chứa nhiều bài học quý báu.

• "Muối của rừng" do đó trở thành biểu tượng cho những giá trị tinh thần mà con người có thể học hỏi từ thiên nhiên, từ sự hoang dã của rừng.

Ý nghĩa nhan đề:

• "Muối của rừng" là một nhan đề ngắn gọn, súc tích nhưng gợi mở nhiều suy nghĩ sâu xa.

• Nó không chỉ gợi ý về hành trình của nhân vật mà còn nhấn mạnh thông điệp của tác phẩm về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.

→ Nhan đề "Muối của rừng" không chỉ đơn thuần là một cách gọi ẩn dụ mà còn chứa đựng thông điệp sâu sắc, thể hiện mối liên hệ mật thiết với nội dung của câu chuyện. Tác giả dùng nó như một điểm nhấn để khơi gợi sự tò mò và đồng thời gửi gắm một lời nhắn nhủ về tầm quan trọng của việc sống hài hòa với thiên nhiên.

3.2 Câu 2 trang 113 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

Hành trình đi săn của ông Diểu trong "Muối của rừng":

- Khởi đầu: Ông Diểu hăm hở chuẩn bị cho cuộc săn với niềm phấn khích, mang theo khẩu súng mới.

- Quá trình săn: 

• Khi gặp đàn khỉ, ông nhanh chóng bắn hạ con khỉ đực. Sau đó, ông quan sát thấy khỉ cái chăm sóc khỉ đực, điều này làm ông ngạc nhiên và gây ra một cảm giác bất an. Không lâu sau đó, khỉ cái phản công, khiến ông Diểu hoang mang và sợ hãi.

• Trên đường trở về, ông đối mặt với một con trăn khổng lồ, và bị nó tấn công. Dù phải vật lộn để thoát chết, ông vẫn có cơ hội suy ngẫm về những hành động của mình trong cuộc săn.

- Kết thúc: Trở về nhà, ông Diểu mất đi cảm giác hân hoan và niềm vui trước đó. Hành trình săn bắn này đã mang đến cho ông những nhận thức mới mẻ về thiên nhiên và sự sống, khiến ông phải nhìn lại chính mình.

Tâm trạng và cảm xúc: Từ sự tự tin, háo hức ban đầu, ông dần trải qua nỗi sợ hãi và hối hận khi đối mặt với hậu quả từ hành động của mình. Qua trải nghiệm, ông nhận ra sự tàn nhẫn của bản thân và thấu hiểu hơn về tình cảm mẫu tử cũng như giá trị của sự sống.

Biểu tượng:

• Súng: Đại diện cho sức mạnh và sự tàn nhẫn của con người.

• Khỉ: Tượng trưng cho thiên nhiên, sự yếu đuối và tình mẫu tử.

• Trăn: Biểu trưng cho nguy hiểm, thử thách và sự trừng phạt.

→ Hành trình săn bắn này không chỉ là một cuộc săn đơn thuần mà còn là hành trình khám phá bản thân, thức tỉnh lương tri và bài học về sự tôn trọng thiên nhiên cùng sự sống.

Sơ đồ: Niềm vui, háo hức → Gặp đàn khỉ → Bắn chết khỉ đực → Quan sát khỉ cái chăm sóc khỉ đực → Bị khỉ cái tấn công → Cố gắng chiến đấu, thoát chết → Suy nghĩ về hành động của mình → Kết thúc → Mất đi niềm vui, hân hoan → Nhận thức mới → Suy nghĩ, cảm xúc → Biểu tượng

3.3 Câu 3 trang 113 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

Ông Diểu đã trải qua một loạt suy nghĩ và cảm xúc khi quan sát cuộc sống của đàn khỉ trong khu rừng mùa xuân:

• Ông bị cuốn hút bởi sự nghịch ngợm và ngây thơ của đàn khỉ, cảm thấy thích thú với cách chúng chơi đùa.

• Sự tò mò nổi lên trong ông khi tìm hiểu về tập tính sinh sống của loài khỉ.

• Khi chứng kiến cảnh khỉ mẹ chăm sóc khỉ con bị thương, ông không khỏi xót xa và xúc động.

• Từ đó, ông nhận ra sự thiêng liêng của tình mẫu tử giữa loài khỉ, một sự tương đồng đáng kinh ngạc với tình cảm của con người, khiến ông bắt đầu suy ngẫm về những hành động săn bắn trước đó của mình.

• Những suy nghĩ đó đã dẫn đến sự tự trách, cảm giác tội lỗi và sự day dứt vì đã vô tình phá vỡ hạnh phúc của gia đình khỉ.

Những suy nghĩ của ông Diểu hoàn toàn đáng đồng tình, vì qua việc chứng kiến khỉ mẹ chăm sóc khỉ con bị thương, ông nhận thấy rằng tình cảm mẹ con, dù ở loài vật hay con người, đều đáng quý và cần được tôn trọng. Chúng ta cần nuôi dưỡng lòng yêu thương và sự bao dung đối với mọi sinh linh.

3.4 Câu 4 trang 113 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

Trong truyện "Muối của rừng," suy nghĩ và cảm xúc của ông Diểu trải qua những biến đổi khi chứng kiến những việc kỳ lạ ở Hőm Chết: 

Trước khi vào rừng	Sau khi vào rừng
Có thói quen săn bắn	Bị ám ảnh bởi tiếng kêu thảm thiết của khỉ mẹ khi bị bắn chết khiến ông Diểu day dứt, trăn trở.
Coi việc săn bắn là thú vui	Nhận thức được sự tàn nhẫn của bản thân khi chứng kiến cảnh khỉ đực hy sinh bản thân để bảo vệ con.
Có quan niệm sai lệch về thiên nhiên: Ông Diểu coi thiên nhiên là nơi để con người khai thác, phục vụ cho nhu cầu con người.	Bắt đầu có sự đồng cảm với thiên nhiên: Ông Diểu cảm thương cho số phận của loài vật, nhận ra rằng chúng cũng có tình cảm và biết yêu thương.

3.5 Câu 5 trang 113 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

Lời giải chi tiết:

Chi tiết "hoa tử huyền" trong truyện "Muối của rừng" xuất hiện ở cuối tác phẩm và mang nhiều ý nghĩa biểu tượng, góp phần quan trọng vào việc truyền tải thông điệp của câu chuyện.

• Biểu tượng của sự thanh tẩy: Hoa tử huyền với màu trắng tinh khôi xuất hiện sau cơn mưa rào, tượng trưng cho sự thanh tẩy và gột rửa những tội lỗi và sai lầm mà con người đã mắc phải. Khi ông Diểu nhìn thấy hoa tử huyền sau những biến cố trong câu chuyện, nó như một dấu hiệu của sự tẩy rửa tâm hồn, giúp ông tìm lại sự bình yên và an lành trong tâm trí sau những gì đã trải qua.

• Biểu tượng của hy vọng và tái sinh: Hoa tử huyền, loài hoa chỉ nở một lần mỗi ba mươi năm, tượng trưng cho hy vọng và sự tái sinh. Điều này phản ánh quyết tâm của ông Diểu trong việc thay đổi bản thân, từ một người săn bắn vô tình trở thành người bảo vệ thiên nhiên. Sự xuất hiện của hoa tử huyền ngầm hứa hẹn một tương lai tươi sáng, nơi con người sống hòa hợp với thiên nhiên và bảo vệ môi trường sống.

• Biểu tượng của vẻ đẹp thuần khiết của thiên nhiên: Hoa tử huyền tượng trưng cho sự hoang sơ và thuần khiết của thiên nhiên. Khi ông Diểu phát hiện ra loài hoa này, nó như là một lời nhắc nhở rằng con người chỉ có thể tìm thấy sự an yên và hạnh phúc thật sự khi họ hòa mình với thiên nhiên, chứ không phải khi họ cố gắng chinh phục hoặc phá hủy nó.

• Tăng cường giá trị nghệ thuật của tác phẩm: Chi tiết "hoa tử huyền" cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường tính nghệ thuật của truyện, mang lại cho câu chuyện một cảm giác huyền bí và kỳ diệu. Điều này tạo ra sự ấn tượng sâu sắc cho người đọc, đồng thời củng cố chủ đề chính của tác phẩm, đó là tầm quan trọng của việc bảo vệ và gìn giữ thiên nhiên.

→ Chi tiết "hoa tử huyền" không chỉ là một phần của cốt truyện mà còn mang trong mình nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc. Nó giúp tác giả truyền tải những thông điệp quan trọng về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, đồng thời làm nổi bật sự thay đổi trong tâm hồn nhân vật chính, tạo nên sự thành công cho tác phẩm "Muối của rừng"

3.6 Câu 6 trang 113 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

Sự tương phản giữa diện mạo và tình thế của ông Diểu ở đầu và cuối truyện "Muối của rừng" không chỉ là yếu tố làm nổi bật hành trình của nhân vật mà còn truyền tải sâu sắc thông điệp của tác phẩm.

	Đầu truyện	Cuối truyện
Diện mạo	Ông Diểu được miêu tả như một người đàn ông gầy gò, da sạm đen, quần áo rách rưới, chân đi đất → thể hiện rő sự mệt mỏi và kiệt quệ của một thợ săn sống cuộc đời gian truân. Hình ảnh này cho thấy ông Diểu đã trải qua nhiều khó khăn trong cuộc sống mưu sinh, bị thiên nhiên và thời gian bào mòn.	Sau khi trải qua biến cố lớn, ông Diểu xuất hiện trong trạng thái trần truồng, lấm lem bùn đất, với tóc tai rũ rượi.  → Hình ảnh này biểu trưng cho sự hòa mình vào thiên nhiên, một sự thoát ly khỏi những ràng buộc của xã hội. Ông đã rũ bỏ mọi vỏ bọc và danh phận, trở thành một phần của môi trường tự nhiên.
Tình thế	Là một thợ săn giàu kinh nghiệm, ông Diểu thể hiện sự tự tin và bản lĩnh trong việc săn bắn.  Ông chủ động trong mọi hành động, tự tin đối mặt với thiên nhiên, coi đó như một cuộc chơi nơi ông luôn nắm thế chủ động.	Sau cuộc đối đầu với đàn khỉ, ông Diểu từ một người thợ săn đầy quyền uy trở thành kẻ bị truy đuổi, phải chạy trốn trong sợ hãi.  Ông không còn là người chủ động nữa mà giờ đây trở thành người yếu thế, hoàn toàn phụ thuộc vào thiên nhiên để tồn tại.

 

Thông điệp chính của tác phẩm là một lời cảnh báo mạnh mẽ về việc con người tàn phá thiên nhiên. Tác phẩm kêu gọi con người cần sống hòa hợp với môi trường, bảo vệ sự đa dạng sinh học, và khẳng định sức mạnh của thiên nhiên, cũng như những hậu quả mà kẻ xâm phạm thiên nhiên phải gánh chịu.

Ngoài ra, sự tương phản này còn thể hiện sự thay đổi từ tâm lý tự tin, hung hãn sang hối hận và giác ngộ, từ quan niệm coi thiên nhiên là đối tượng khai thác sang nhận thức thiên nhiên là bạn đồng hành, từ mối quan hệ đối đầu giữa con người và thiên nhiên sang sự hòa hợp cần thiết.

3.7 Câu 7 trang 113 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

So sánh chi tiết kì ảo trong 2 tác phẩm "Muối của rừng" và "Đèn thiêng cửa bể":

*Điểm giống nhau:

-Cả hai tác phẩm đều sử dụng các yếu tố kì ảo để: 

• Tạo nên sự ly kỳ, hấp dẫn cho câu chuyện.

• Làm nổi bật quan niệm của người xưa về thế giới tự nhiên và tâm linh.

• Phản ánh những vấn đề của xã hội và giúp tác giả truyền tải thông điệp ý nghĩa đến người đọc.

*Điểm khác nhau:

Tiêu chí	Muối của rừng	Đèn thiêng cửa bể
Loại chi tiết kì ảo	Hiện thực kỳ ảo	Kỳ ảo hoang đường
Mức độ phổ biến	Ít, chỉ xuất hiện trong một số chi tiết	Nhiều, bao trùm toàn bộ câu chuyện
Vai trò	Tạo điểm nhấn, góp phần thể hiện chủ đề	Mang tính cốt lői tạo cấu trúc và mạch truyện
Ví dụ	Tiếng kêu của khỉ, hoa tử huyền	Cây đèn thiêng, con ốc, con rùa
Tác dụng	Thể hiện sự bí ẩn của thiên nhiên và sự thức tỉnh con người	Thể hiện ước mơ và niềm tin về công lý, ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người

Ngoài ra, các chi tiết kỳ ảo trong hai tác phẩm cũng khác nhau về nguồn gốc và ý nghĩa. Trong "Muối của rừng," các chi tiết này dựa trên quan niệm dân gian về linh hồn động vật, biểu hiện sự trừng phạt của thiên nhiên đối với con người. Trong khi đó, "Đèn thiêng cửa bể" sử dụng trí tưởng tượng sáng tạo của tác giả để diễn tả sức mạnh của chính nghĩa và niềm tin vào một tương lai tốt đẹp.

→ chi tiết kỳ ảo trong hai tác phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải chủ đề và thông điệp, nhưng mỗi tác phẩm lại sử dụng chúng theo cách riêng, thể hiện phong cách và quan điểm sáng tác độc đáo của từng tác giả.

4. Kết nối đọc viết trang 113 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

Yếu tố kỳ ảo trong "Muối của rừng" là một điểm nhấn sáng tạo, góp phần quan trọng vào sự thành công của tác phẩm. Các chi tiết như tiếng kêu bi thương của khỉ mẹ, sự xuất hiện của hoa tử huyền, và giấc mơ của ông Diểu đều tạo nên sự kỳ bí và sâu sắc cho câu chuyện. Tiếng kêu của khỉ mẹ, sau khi chứng kiến khỉ đực bị bắn, không chỉ là lời cảnh tỉnh đối với ông Diểu mà còn là biểu tượng cho sự lên án đối với hành vi phá hoại thiên nhiên. Hoa tử huyền, nở sau cơn mưa, mang ý nghĩa của sự thanh tẩy và khởi đầu mới, biểu trưng cho sự hồi sinh và niềm hy vọng. Giấc mơ của ông Diểu, đan xen giữa hiện thực và kỳ ảo, phản ánh cuộc đấu tranh nội tâm sâu sắc của nhân vật, cho thấy sự day dứt và khao khát chuộc lỗi của ông. Yếu tố kỳ ảo không chỉ tăng cường sự hấp dẫn mà còn thể hiện chủ đề chính: sự cảnh báo và trừng phạt từ thiên nhiên đối với những ai xâm phạm nó.

 

Trên đây VUIHOC đã cùng các bạn Soạn bài Muối của rừng Văn 12 tập 1 kết nối tri thức. Với bài tập này, chúng ta sẽ có cái nhìn sâu hơn về tác dụng của các yếu tố kỳ ảo trong mục đích truyền tải thông điệp của tác giả. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

Nguồn:

https://vuihoc.vn/tin/thpt-soan-bai-muoi-cua-rung-van-12-tap-1-ket-noi-tri-thuc-4347.html

 

“Hải khẩu linh từ” không chỉ là một tác phẩm văn học mà còn là một bức tranh sinh động về cuộc sống, về con người và thiên nhiên qua ngòi bút của nữ sĩ Đoàn Thị Điểm. Hãy cùng nhau tìm hiểu và khám phá những giá trị sâu sắc ẩn chứa trong bài thơ này qua Soạn bài Hải khẩu linh từ| Văn 12 tập 1 kết nối tri thức.

1. Soạn bài Hải khẩu linh từ: Trước khi đọc 

1.1 Tìm hiểu về nữ sĩ Đoàn Thị Điểm 

Cuộc đời và sự nghiệp

- Đoàn Thị Điểm (1705-1748), hiệu Hồng Hà Nữ sĩ.

- Quê quán: Làng Giai Phạm (nay thuộc huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên).

- Gia đình: Xuất thân trong một gia đình nho học, được cha mẹ dạy dỗ chu đáo, bà sớm bộc lộ tài năng văn chương.

- Bà là một trong những nữ sĩ tài hoa bậc nhất của văn học Việt Nam thời trung đại. Bà để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc bằng những tác phẩm giàu cảm xúc, đặc biệt là bản dịch Chinh phụ ngâm nổi tiếng.

- Sự nghiệp sáng tác: Bà không chỉ giỏi thơ chữ Hán mà còn rất thành công với thơ Nôm. Tác phẩm nổi tiếng nhất của bà là bản dịch Chinh phụ ngâm từ chữ Hán sang chữ Nôm, mang đậm phong cách riêng, thể hiện được tâm trạng của người phụ nữ Việt Nam thời chiến tranh. Ngoài ra, bà còn để lại nhiều bài thơ, truyện ngắn...

- Những đóng góp nổi bật

+ Bản dịch Chinh phụ ngâm: Đây là tác phẩm đưa tên tuổi của bà đến gần với công chúng. Với lối diễn đạt giản dị, hình ảnh thơ mộng, bản dịch của bà đã chạm đến trái tim của nhiều thế hệ độc giả.

+ Góp phần phát triển văn học chữ Nôm: Bà đã có những đóng góp quan trọng trong việc nâng cao vị thế của văn học chữ Nôm, giúp cho loại hình văn học này phát triển và trở nên phổ biến hơn.

+ Là hình mẫu của người phụ nữ Việt Nam tài năng: Đoàn Thị Điểm không chỉ là một nhà thơ tài hoa mà còn là một người phụ nữ thông minh, nghị lực, dám nghĩ dám làm. Bà là hình mẫu lý tưởng cho phụ nữ Việt Nam thời bấy giờ.

1.2 Trả lời câu hỏi trước khi đọc 

Câu 1 (trang 94 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Hãy chia sẻ cảm nhận về một số truyện dân gian có yếu tố kì ảo mà bạn từng đọc. 

Truyện Tấm Cám là một câu chuyện cổ tích Việt Nam tiêu biểu, chứa đựng những yếu tố kì ảo hấp dẫn và mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Câu chuyện xoay quanh cuộc đời đầy oan trái của cô Tấm, một cô gái hiền lành, xinh đẹp nhưng lại phải chịu nhiều đau khổ. Những phép biến hóa kỳ diệu như Tấm hóa thành cây thị, con cá, chim vàng anh đã tạo nên những tình huống bất ngờ và ly kỳ. Qua câu chuyện, người đọc không chỉ được thưởng thức những yếu tố kì ảo mà còn rút ra bài học về cuộc sống: cái thiện luôn chiến thắng, ác nhân sẽ bị trừng phạt, và niềm tin vào công lý sẽ luôn được đền đáp. 

Câu 2 (trang 94 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Kể tên một số truyện truyền kì có yếu tố kì ảo mà bạn biết. Bạn có ấn tượng với tác phẩm nào nhất? Vì sao?

- Một số tác phẩm truyện truyền kì có yếu tố kì ảo: Truyện Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu, Truyền kì mạn lục (Nguyễn Dữ) và Truyền kì tân phả (Đoàn Thị Điểm),...

- Em ấn tượng với truyện "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" vì qua tác phẩm này, chúng ta được dẫn dắt vào một thế giới đầy ma mị với sự xuất hiện của các nhân vật siêu nhiên như hồn ma, quỷ thần. Tuy nhiên, đằng sau lớp vỏ kì ảo ấy là một câu chuyện về công lý, về cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác. Nhân vật Ngô Tử Văn, với sự thông minh, dũng cảm và chính trực của mình, đã dám đối đầu với thế lực tà ác và bảo vệ lẽ phải. "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" là một tác phẩm đáng để đọc và suy ngẫm. Nó không chỉ giúp chúng ta thư giãn mà còn cung cấp cho chúng ta những bài học quý giá về cuộc sống.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 kết nối tri thức

2. Soạn bài Hải khẩu linh từ: Trong khi đọc 

2.1 Giới thiệu lai lịch, chân dung nhân vật chính.

* Giới thiệu lai lịch nhân vật chính Nguyễn Cơ trong tác phẩm "Hải khẩu linh từ":

- Nguyễn Cơ, hay còn gọi là Bích Châu, hoặc Chế Thắng phu nhân là một nhân vật vô cùng đặc biệt trong văn học Việt Nam.

- Quê quán: Hải Yến, Hải Hậu, tỉnh Nam Định

- Chồng: Trần Duệ Tông

- Con: Không có

- Là cung phi nhà Trần là con gái nhà quan 

* Chân dung Nguyễn Cơ: bà hội tụ đầy đủ những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam truyền thống:

- Ngoại hình: Bà được miêu tả với vẻ đẹp hoàn hảo: "mày ngài, mắt phượng, má đào, môi son", "Dáng người lả lướt, uyển chuyển".

- Tài năng: Không chỉ xinh đẹp, Bích Châu còn là một người tài năng đa dạng:

• Văn chương, thi ca: Bà có tài làm thơ, viết văn rất hay.

• Nữ công gia chánh: Bà giỏi nữ công gia chánh, đảm đang việc nhà.

• Binh pháp, thao lược: Điều đặc biệt là bà còn am hiểu binh pháp, có khả năng lãnh đạo quân đội.

- Tính cách: Bích Châu là người thông minh, nhanh trí, dũng cảm, trung thành và rất yêu nước. Bà luôn sẵn sàng hy sinh vì nghĩa lớn.

2.2 Những chi tiết gợi sự linh thiêng, huyền bí có tác động như thế nào tới cảm xúc của bạn?

- Các chi tiết gợi sự linh thiêng, huyền bí:

+ Bích Châu: Nàng xuất hiện trong giấc mơ của vua Trần Duệ Tông với vẻ đẹp tuyệt trần và khả năng tiên tri. Bích Châu là hiện thân của vẻ đẹp, trí tuệ và sự cao quý.

+ Cung điện dưới đáy biển: Cung điện của Bích Châu là một thế giới kỳ ảo, nơi có nhiều điều kỳ lạ xảy ra. Hình ảnh cung điện dưới đáy biển gợi lên sự tò mò và khám phá.

+ Sự giúp đỡ của thần linh: Long Quân và các thần linh khác đã giúp đỡ vua Trần Duệ Tông và Bích Châu vượt qua khó khăn, thể hiện sự quan tâm của thần linh đối với con người.

+ Những phép màu: Việc Bích Châu hóa đá và rồi lại sống lại là một phép màu, thể hiện sức mạnh của tình yêu và sự công bằng.

+ Giấc mơ linh ứng: Giấc mơ của vua Trần Duệ Tông về Bích Châu đã dự báo trước những sự kiện sau này, cho thấy sự giao thoa giữa thế giới thực và thế giới tâm linh.

- Tác động của những chi tiết này:

+ Tạo không khí huyền ảo, kỳ bí: Những chi tiết trên khiến câu chuyện trở nên hấp dẫn, cuốn hút người đọc.

+ Khơi gợi trí tưởng tượng: Độc giả được đưa đến một thế giới thần tiên, nơi mà những điều bất khả thi có thể xảy ra.

+ Thể hiện niềm tin vào công lý: Câu chuyện khẳng định rằng thiện sẽ thắng ác, công lý sẽ chiến thắng.

+ Gợi lên những cảm xúc sâu sắc: Độc giả có thể cảm thấy xúc động, ngưỡng mộ, tò mò trước những tình tiết kỳ ảo trong truyện.

2.3 Dự đoán về hành động, ứng xử của nhân vật Bích Châu

Bích Châu là một nhân vật trung tâm trong tác phẩm "Hải Khẩu Linh Từ" với vẻ đẹp, trí tuệ và số phận đầy bi kịch. Dựa vào những chi tiết đã được hé lộ trong truyện, chúng ta có thể đưa ra một số dự đoán về hành động và ứng xử của nàng:

- Dựa trên những gì đã diễn ra:

+ Tình yêu sâu sắc với vua Trần Duệ Tông: Bích Châu đã hy sinh bản thân để giúp vua đánh giặc, thể hiện tình yêu sâu đậm và sự chung thủy.

+ Tính cách mạnh mẽ, quyết đoán: Nàng dám đối mặt với thử thách, không ngại hy sinh bản thân vì người mình yêu.

+ Có khả năng đặc biệt: Bích Châu có thể dự báo tương lai, điều này cho thấy nàng có những khả năng đặc biệt vượt ngoài tầm thường.

- Dự đoán về hành động, ứng xử trong tương lai:

+ Tiếp tục giúp đỡ vua Trần Duệ Tông: Sau khi hóa đá, Bích Châu có thể sẽ tìm cách giúp đỡ vua Trần Duệ Tông trong những cuộc chiến chống giặc khác.

+ Trở thành biểu tượng của lòng yêu nước: Hình ảnh Bích Châu sẽ trở thành biểu tượng của lòng yêu nước, của người phụ nữ Việt Nam đảm đang, chung thủy.

+ Có thể xảy ra những biến cố khác: Cuộc sống của Bích Châu vẫn còn nhiều điều bất ngờ. Có thể nàng sẽ phải đối mặt với những thử thách mới, những âm mưu hãm hại.

2.4 Dự đoán diễn biến câu chuyện.

Các diễn biến có thể xảy ra:

- Cuộc chiến chống giặc ngoại xâm: Nhà Trần có thể sẽ phải đối mặt với những cuộc chiến mới, đòi hỏi vua Trần Duệ Tông và Bích Châu phải cùng nhau vượt qua khó khăn.

- Sự xuất hiện của những nhân vật mới: Có thể sẽ xuất hiện thêm những nhân vật mới, có những âm mưu, thủ đoạn nhằm hãm hại Bích Châu và vua Trần Duệ Tông.

- Sự can thiệp của thần linh: Thần linh có thể tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc định đoạt số phận của các nhân vật.

- Kết thúc có hậu: Nhiều khả năng câu chuyện sẽ có một kết thúc có hậu, với sự đoàn tụ của Bích Châu và vua Trần Duệ Tông, cùng với sự thịnh vượng của đất nước.

2.5 Chú ý nội dung đối thoại qua thư trao đổi giữa Quảng Lợi vương và Lê Thánh Tông.

Nội dung đối thoại qua thư trao đổi giữa Quảng Lợi vương và Lê Thánh Tông thể hiện những mâu thuẫn, xung đột giữa hai thế lực và khát vọng hòa bình của tác giả.

- Mâu thuẫn giữa hai thế lực:

• Quảng Lợi vương: Thể hiện sự kiêu căng, ngạo mạn, thách thức và hăm dọa triều đình Lê.

• Lê Thánh Tông: Thể hiện sự cứng rắn, quyết đoán, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và mong muốn giải quyết mâu thuẫn bằng biện pháp ngoại giao.

- Khát vọng hòa bình:

• Cả hai bên đều mong muốn tránh chiến tranh: Thể hiện qua việc trao đổi thư từ và tìm kiếm giải pháp hòa bình.

• Lê Thánh Tông đề xuất hòa ước: Thể hiện mong muốn giải quyết mâu thuẫn bằng biện pháp mềm mỏng, không gây tổn hại cho dân chúng.

2.6 Chú ý những chi tiết miêu tả việc thực thi luật pháp ở thủy cung. 

Tác phẩm có nói về hệ thống luật pháp và cách thức vận hành ở thế giới dưới nước thông qua những chi tiết liên quan đến Long Vương.Long Vương là vị thần cai quản thủy cung: - - - Long Vương được miêu tả là một vị thần quyền uy, có trách nhiệm duy trì trật tự và công lý trong thế giới dưới nước.

- Long Vương giải quyết tranh chấp: Khi Bích Châu hóa đá, Long Vương đã xét xử công bằng và tìm ra cách giải quyết vấn đề.

→ Từ những chi tiết này, ta có thể hình dung rằng thủy cung cũng có hệ thống luật pháp và cách thức vận hành tương tự như thế giới loài người. Long Vương đóng vai trò như vị vua, có trách nhiệm cai trị và giải quyết tranh chấp. Luật pháp ở thủy cung có thể dựa trên những nguyên tắc đạo đức và lòng nhân ái.

2.7 Chú ý sự lặp lại của yếu tố “giấc mộng” trong diễn biến của câu chuyện. 

Yếu tố "giấc mộng" được lặp lại nhiều lần trong "Hải Khẩu Linh Từ", đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng cốt truyện, thể hiện thông điệp và tạo nên sức hấp dẫn cho tác phẩm.

- Phân tích các lần xuất hiện của "giấc mộng":

+ Giấc mơ của vua Trần Duệ Tông: Giấc mơ này là điểm khởi đầu cho toàn bộ câu chuyện. Trong mơ, vua gặp Bích Châu, một người con gái xinh đẹp và kỳ lạ. Giấc mơ này báo hiệu những sự kiện quan trọng sẽ xảy ra trong tương lai, đồng thời gợi lên sự tò mò và thu hút người đọc.

+ Giấc mơ của Bích Châu: Bích Châu mơ thấy mình hóa thành con rùa vàng và được Long Vương ban tặng ngọc trai. Giấc mơ này thể hiện sự hy sinh của Bích Châu cho vua và đất nước, đồng thời là lời tiên tri cho sự trở lại của nàng trong tương lai.

+ Giấc mơ của Trần Triều Hoàng Đế: Trong mơ, Trần Triều Hoàng Đế gặp Bích Châu và được nàng giúp đỡ. Giấc mơ này khẳng định sức mạnh của tình yêu thương và lòng nhân ái, đồng thời thể hiện niềm tin vào công lý.

- Ý nghĩa của việc lặp lại "giấc mộng":

+ Thể hiện sự giao thoa giữa thế giới thực và thế giới tâm linh: Giấc mơ là ranh giới mong manh giữa thực tế và ảo ảnh. Việc sử dụng giấc mơ trong tác phẩm giúp tác giả thể hiện niềm tin vào thế giới tâm linh, vào sự tồn tại của những điều kỳ diệu.

+ Gợi lên sự tò mò và hồi hộp: Giấc mơ thường mang tính ẩn dụ, bí ẩn, khiến người đọc tò mò và hồi hộp muốn khám phá những bí mật ẩn sau nó.

+ Tạo liên kết giữa các nhân vật và sự kiện: Giấc mơ là cầu nối giữa các nhân vật và sự kiện trong câu chuyện, giúp tạo nên một mạch truyện liền mạch và logic.

+ Thể hiện thông điệp về tình yêu thương, lòng nhân ái và công lý: Giấc mơ thường mang ý nghĩa tốt đẹp, thể hiện niềm tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống.

3. Soạn bài Hải khẩu linh từ: Sau khi đọc 

3.1 Câu 1 trang 105 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

 “Lập bảng hệ thống các sự kiện, nhân vật, chi tiết ,… có tính chất linh thiêng, kì ảo xuất hiện trong văn bản.”

Sự kiện/Nhân vật/Chi tiết	Tính chất linh thiêng, kì ảo	Ý nghĩa
Bích Châu xuất hiện trong giấc mơ của vua Trần Duệ Tông	Kỳ ảo	Báo hiệu những sự kiện sau này, thể hiện sự giao thoa giữa thế giới thực và thế giới tâm linh
Cung điện dưới đáy biển	Kỳ ảo	Thế giới kỳ ảo, nơi có nhiều điều kỳ lạ xảy ra, thể hiện sự bí ẩn, huyền bí
Sự giúp đỡ của thần linh	Kỳ ảo	Thể hiện sự quan tâm của thần linh đối với con người, niềm tin vào công lý
Phép màu: Bích Châu hóa đá và rồi lại sống lại	Kỳ ảo	Thể hiện sức mạnh của tình yêu và sự công bằng
Giấc mơ linh ứng	Kỳ ảo	Dự báo trước những sự kiện sau này, thể hiện sự giao thoa giữa thế giới thực và thế giới tâm linh

 

3.2 Câu 2 trang 105 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

 “Thông qua lời can gián, suy nghĩ và hành động của nàng Bích Châu, bạn có nhận xét gì về phẩm chất, đức tính của mẫu hình người phụ nữ mà tác giả xây dựng trong truyện.”

Qua lời can gián, suy nghĩ và hành động của nàng Bích Châu trong "Hải Khẩu Linh Từ", tác giả đã xây dựng một hình ảnh người phụ nữ với những phẩm chất, đức tính cao đẹp:

- Tình yêu nước nồng nàn: Bích Châu bất chấp nguy hiểm, hi sinh bản thân để giúp vua đánh giặc, thể hiện lòng yêu nước sâu sắc và tinh thần dũng cảm.

- Lòng trung thành: Nàng luôn hết lòng vì vua và đất nước, sẵn sàng hy sinh tất cả để bảo vệ quê hương.

- Tình yêu thương sâu đậm: Bích Châu yêu thương vua Trần Duệ Tông, con trai và người dân với tình yêu thương chân thành, tha thiết.

- Trí tuệ và tài năng: Nàng có kiến thức uyên thâm, thông minh và tài giỏi, có khả năng dự báo tương lai và giải quyết vấn đề.

- Sức mạnh của tình yêu: Bích Châu đã chứng minh sức mạnh của tình yêu, tình yêu có thể giúp con người vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

⇒ Nhìn chung, hình ảnh Bích Châu là một mẫu hình người phụ nữ lý tưởng, mang những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam truyền thống. Nàng là biểu tượng cho lòng yêu nước, sự hy sinh cao cả và sức mạnh của tình yêu thương.

3.3 Câu 3 trang 105 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

 “Sự đan xen giữa yếu tố lịch sử và yếu tố kì ảo trong câu chuyện đã đóng vai trò như thế nào trong việc thể hiện thông điệp của tác phẩm?”

"Hải Khẩu Linh Từ" là một tác phẩm văn học kết hợp nhuần nhuyễn giữa yếu tố lịch sử và yếu tố kì ảo, tạo nên một bức tranh sinh động về cuộc sống và tâm tư của con người trong thời kỳ lịch sử đó. Sự đan xen độc đáo này đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải thông điệp của tác phẩm:

- Tăng tính hấp dẫn, lôi cuốn:

+ Yếu tố kì ảo: Những chi tiết thần thoại, phép thuật, các nhân vật siêu nhiên như Long Quân, Bích Châu... đã tạo nên một không gian huyền bí, ly kỳ, kích thích trí tò mò của người đọc. Nhờ đó, câu chuyện trở nên sinh động, hấp dẫn hơn rất nhiều so với việc chỉ đơn thuần kể lại một sự kiện lịch sử.

+ Yếu tố lịch sử: Bối cảnh lịch sử chân thực, những sự kiện có thật trong quá khứ như cuộc chiến chống quân Minh, cuộc sống của người dân thời bấy giờ đã tạo nên sự gần gũi, quen thuộc, giúp người đọc dễ dàng hình dung và đồng cảm.

- Thể hiện tư tưởng, quan niệm của người xưa:

+ Niềm tin vào thần linh: Sự xuất hiện của các nhân vật thần linh như Long Quân, Bích Châu đã thể hiện niềm tin sâu sắc của người dân vào thế giới tâm linh, vào sự giúp đỡ của thần linh trong cuộc sống.

+ Ước mơ về công lý, chính nghĩa: Hình ảnh Bích Châu giúp vua Trần Duệ Tông tìm lại con trai, Long Quân giúp đánh tan quân thù đã thể hiện khát vọng về công lý, chính nghĩa, về một cuộc sống bình yên, hạnh phúc của người dân.

+ Tinh thần yêu nước, chống ngoại xâm: Cuộc chiến chống quân Minh là một phần không thể thiếu trong tác phẩm. Qua đó, tác giả đã thể hiện lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần quyết tâm chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta.

- Làm sâu sắc thêm thông điệp của tác phẩm:

+ Kết hợp hài hòa giữa hiện thực và ước mơ: Sự kết hợp giữa yếu tố lịch sử và yếu tố kì ảo đã tạo ra một không gian nghệ thuật đa chiều, vừa phản ánh hiện thực cuộc sống, vừa thể hiện những ước mơ, khát vọng của con người.

+ Tạo ra những ẩn dụ sâu sắc: Những chi tiết kì ảo trong truyện thường mang ý nghĩa tượng trưng, ẩn dụ. Ví dụ, Bích Châu có thể tượng trưng cho sự trong sáng, thuần khiết, còn Long Quân tượng trưng cho sức mạnh, quyền uy.

+ Khơi gợi nhiều tầng lớp ý nghĩa: Tác phẩm không chỉ đơn thuần kể một câu chuyện mà còn đặt ra nhiều vấn đề để người đọc suy ngẫm, từ đó rút ra những bài học về cuộc sống, về đạo lý.

3.4 Câu 4 trang 105 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

 “Trong các chi tiết, sự việc kì ảo trong Đền thiêng cửa bể, theo bạn, chi tiết hoặc sự việc nào hấp dẫn hơn cả? Vì sao?”

Trong "Hải Khẩu Linh Từ", "Đền thiêng cửa bể" là một không gian kỳ ảo đầy hấp dẫn với nhiều chi tiết li kỳ, huyền bí. Đối với tôi, sự xuất hiện của con rùa vàng đột ngột, không ai biết trước- Chi tiết này gây ấn tượng mạnh bởi sự kỳ lạ và phi thường của con vật. Lí do là:
- Tính biểu tượng sâu sắc: Rùa vàng từ lâu đã được coi là một trong tứ linh của người Việt Nam, tượng trưng cho sự trường thọ, trí tuệ và sự vững chắc. Sự xuất hiện của rùa vàng trong câu chuyện không chỉ mang ý nghĩa kỳ ảo mà còn là một biểu tượng văn hóa sâu sắc, gắn liền với tín ngưỡng dân gian.

- Vai trò quan trọng trong cốt truyện: Rùa vàng không chỉ đơn thuần là một nhân vật phụ mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy câu chuyện lên cao trào. Nó là người bạn đồng hành, là người thầy, người cố vấn cho nhân vật chính, giúp họ vượt qua khó khăn và tìm ra sự thật.

- Sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố thần thoại và hiện thực: Hình ảnh con rùa vàng vừa mang tính thần thoại, huyền bí, vừa có những hành động, lời nói rất đời thường. Điều này tạo nên sự gần gũi, chân thực và hấp dẫn cho nhân vật.

- Tính bất ngờ và gây tò mò: Việc một con rùa vàng có thể nói chuyện, đưa ra những lời khuyên sâu sắc chắc chắn đã gây bất ngờ và tò mò cho người đọc. Chi tiết này tạo ra một không khí hồi hộp, kích thích trí tò mò của người đọc muốn tìm hiểu thêm về thế giới kỳ ảo trong tác phẩm

3.5 Câu 5 trang 105 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

 “Nêu suy nghĩ của bạn về quan điểm hiện thực của tác giả thể hiện qua:

a. Việc miêu tả “bộ máy nhà nước” của Quảng Lợi vương.

b. Nội dung hai bức thư trao đổi của vua Lê Thánh Tông và Quảng Lợi vương”

Gợi ý trả lời: 

a. Việc miêu tả “bộ máy nhà nước” của Quảng Lợi vương:

Một vương quốc nhỏ bé, lạc hậu: Quảng Lợi vương quốc được miêu tả như một quốc gia nhỏ bé, lạc hậu so với Đại Việt. Điều này thể hiện qua việc vua chúa và thần dân ở đây đều có những suy nghĩ và hành động đơn giản, thậm chí có phần ngây thơ.

Chế độ phong kiến chuyên chế: Bộ máy nhà nước của Quảng Lợi vương mang đậm dấu ấn của chế độ phong kiến chuyên chế. Vua có quyền lực tuyệt đối, quyết định mọi việc lớn nhỏ trong nước.

Quan lại tham nhũng: Quan lại trong triều đình Quảng Lợi vương cũng không tránh khỏi những tiêu cực như tham nhũng, hách dịch. Điều này thể hiện qua việc họ lợi dụng quyền lực để gây khó dễ cho dân chúng.

Qua việc miêu tả này, Đoàn Thị Điểm đã thể hiện một cái nhìn khá khách quan và chân thực về chế độ phong kiến. Bà không hề tô vẽ, lý tưởng hóa mà phơi bày những mặt tối của xã hội đương thời.

b. Nội dung hai bức thư trao đổi của vua Lê Thánh Tông và Quảng Lợi vương:

Sự đối lập về tư tưởng: Hai bức thư thể hiện rő sự đối lập về tư tưởng giữa một vị vua văn minh, khai sáng như Lê Thánh Tông và một vị vua nhỏ nhen, cố chấp như Quảng Lợi vương.

Khát vọng hòa bình: Lê Thánh Tông luôn thể hiện mong muốn hòa bình, muốn chấm dứt chiến tranh. Điều này cho thấy ông là một vị vua yêu dân, thương nước.

Sự bảo thủ, cố chấp: Quảng Lợi vương lại tỏ ra bảo thủ, cố chấp, không chịu nghe theo lời khuyên của người khác. Điều này dẫn đến những hậu quả khôn lường.

Qua hai bức thư này, tác giả đã khéo léo đặt ra những vấn đề mang tính thời sự, đó là vấn đề chiến tranh và hòa bình, vấn đề về sự đối lập giữa tiến bộ và lạc hậu.

⇒ Qua việc phân tích hai khía cạnh trên, ta có thể thấy rằng Đoàn Thị Điểm có khả năng quan sát và miêu tả những chi tiết nhỏ nhặt trong cuộc sống, từ đó tạo nên một bức tranh sinh động về xã hội. Bà luôn đặt mình vào vị trí của những người yếu thế, những người bị áp bức để bày tỏ sự đồng cảm và chia sẻ. Đồng thời không ngại phê phán những hiện tượng tiêu cực trong xã hội, đặc biệt là những bất công, những hành động trái với đạo lý.

3.6 Câu 6 trang 105 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

 “Trình bày nhận xét về nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ đối thoại trong văn bản”

Ngôn ngữ đối thoại trong "Hải Khẩu Linh Từ" đóng vai trò quan trọng trong việc làm rő tính cách nhân vật, thúc đẩy cốt truyện và tạo nên một không khí sinh động, chân thực cho tác phẩm:

- Tái hiện tính cách nhân vật:

+ Bích Châu: Ngôn ngữ của Bích Châu thể hiện sự thông minh, tài năng, lòng yêu nước và khí phách hiên ngang của nàng. Những câu nói của nàng thường mang tính chất khích lệ, động viên, thể hiện sự tự tin và quyết tâm.

+ Các nhân vật khác: Ngôn ngữ đối thoại giúp làm nổi bật tính cách của từng nhân vật, từ vua Trần Duệ Tông uy nghiêm, sáng suốt đến các tướng sĩ trung thành, quả cảm.

- Thúc đẩy cốt truyện:

+ Tạo ra các tình huống xung đột: Các cuộc đối thoại thường đặt nhân vật vào những tình huống xung đột, từ đó đẩy câu chuyện phát triển.

+ Tiết lộ thông tin: Thông qua đối thoại, người đọc được biết thêm về quá khứ, động cơ và suy nghĩ của các nhân vật.

+ Tạo ra những nút thắt, mở nút: Đối thoại giúp tạo ra những tình huống bất ngờ, gây tò mò cho người đọc.

- Tạo không khí sinh động, chân thực:

+ Ngôn ngữ tự nhiên, gần gũi: Ngôn ngữ đối thoại trong tác phẩm mang tính chất tự nhiên, gần gũi với đời sống thường ngày, giúp người đọc dễ dàng hình dung và đồng cảm với các nhân vật.

+ Sử dụng các phương tiện biểu đạt phong phú: Tác giả sử dụng nhiều phương tiện biểu đạt như so sánh, ẩn dụ, điệp ngữ,... để làm tăng tính sinh động và hấp dẫn cho lời thoại.

- Thể hiện yếu tố kì ảo: Ngôn ngữ trang trọng, uy nghi: Khi miêu tả các cảnh tượng huyền ảo, tác giả thường sử dụng ngôn ngữ trang trọng, uy nghi để tạo nên không khí linh thiêng, huyền bí.

- Phản ánh quan niệm xã hội:

+ Quan niệm về phụ nữ: Qua lời thoại của Bích Châu, tác giả thể hiện quan niệm về người phụ nữ Việt Nam thời xưa: tài năng, đức hạnh, yêu nước.

+ Quan niệm về chiến tranh: Các cuộc đối thoại phản ánh những suy nghĩ, tình cảm của con người trước chiến tranh, khát vọng hòa bình và mong muốn đất nước thái bình.

3.7 Câu 7 trang 105 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

 “Bình luận về chi tiết nàng Bích Châu hiển linh giúp vua thắng trận và việc nàng được lập đền thờ.”

Chi tiết nàng Bích Châu hiển linh giúp vua thắng trận và việc nàng được lập đền thờ trong tác phẩm "Hải Khẩu Linh Từ" có ý nghĩa quan trọng, đóng góp vào việc thể hiện thông điệp của tác phẩm.

- Nàng Bích Châu hiển linh giúp vua thắng trận:

+ Thể hiện sức mạnh của tình yêu và lòng yêu nước: Bích Châu bất chấp nguy hiểm, hy sinh bản thân để giúp vua đánh giặc, thể hiện tình yêu sâu sắc và lòng yêu nước nồng nàn.

+ Niềm tin vào sự phù hộ của thần linh: Hình ảnh Bích Châu xuất hiện như một vị thần linh, giúp đỡ vua Trần Duệ Tông trong lúc nguy nan, thể hiện niềm tin vào thế lực siêu nhiên.

+ Sự chiến thắng mang tính biểu tượng: Chiến thắng của vua Trần Duệ Tông không chỉ là chiến thắng quân sự mà còn là chiến thắng của chính nghĩa, thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước.

- Việc nàng được lập đền thờ:

+ Thể hiện sự tôn vinh và biết ơn của người dân: Bích Châu được người dân tôn vinh, lập đền thờ như một vị thần linh, thể hiện sự biết ơn sâu sắc đối với những hy sinh của nàng.

+ Biểu tượng cho lòng yêu nước và tinh thần bất khuất: Đền thờ Bích Châu trở thành một biểu tượng cho lòng yêu nước và tinh thần bất khuất của dân tộc, là nơi người dân đến để tưởng nhớ và cầu mong những điều tốt đẹp.

+ Nâng cao giá trị nhân văn của tác phẩm: Việc lập đền thờ Bích Châu thể hiện niềm tin vào những điều tốt đẹp, khẳng định giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm.

4. Kết nối đọc viết trang 105 sgk Văn 12/1 kết nối tri thức

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu cảm nhận của bạn về hình tượng nhân vật Bích Châu trong tác phẩm.

Bích Châu trong "Hải Khẩu Linh Từ" là một hình tượng vừa gần gũi, vừa huyền ảo, để lại trong lòng người đọc nhiều cảm xúc sâu sắc. Bích Châu, một nàng tiên nữ tuyệt sắc với vẻ đẹp tựa ánh trăng rằm, hiện lên như một đóa hoa sen giữa biển rộng. Nàng không chỉ là một cô gái xinh đẹp, tài năng mà còn là biểu tượng cao quý của lòng yêu nước và tinh thần bất khuất. Số phận trớ trêu đã đẩy Bích Châu vào những tình huống éo le, nhưng nàng vẫn giữ vững khí tiết, hi sinh bản thân vì nghĩa lớn. Hình ảnh Bích Châu hóa thân thành nữ thần, phù trợ cho nghĩa quân, đã trở thành niềm tin, là động lực to lớn cho những người dân đang chống giặc ngoại xâm. Qua nhân vật Bích Châu, tác giả không chỉ ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ Việt Nam mà còn khẳng định sức mạnh của tình yêu quê hương, đất nước. Hình tượng này đã trở thành một biểu tượng văn hóa, được nhiều thế hệ người Việt Nam yêu mến và trân trọng.

 

Trên đây VUIHOC đã cùng các bạn Soạn bài Hải khẩu linh từ Văn 12 tập 1 kết nối tri thức. Bài thơ của Đoàn Thị Điểm sẽ đưa chúng ta vào một hành trình khám phá đầy thú vị về thế giới tâm linh của người Việt xưa. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

Nguồn:

https://vuihoc.vn/tin/thpt-soan-bai-hai-khau-linh-tu-van-12-tap-1-ket-noi-tri-thuc-4346.html

 

Mùa thi giữa kì I đang đến gần. Đừng bỏ qua full bộ đề ôn tập giữa kì I toán 12 kèm sơ đồ tư duy và đề cương này nhé. Ở đây có toàn bộ những kiến thức và đề thi sát sườn nhất mà các thầy cô VUIHOC đã tổng hợp và lựa chọn giúp các em dễ dàng hơn trong quá trình ôn tập giữa kì I toán 12.

1. Các phần kiến thức ôn tập toán 12 kì 1 quan trọng

Khi ôn tập giữa kì 1 toán 12, các em cần khái quát những mảng kiến thức mình đã học trong suốt kỳ 1 để có kế hoạch ôn thật bài bản. Sau đây là ma trận đề ôn tập toán 12 giữa kì 1 mà VUIHOC đã giúp các em tổng hợp. Dựa vào đây, các em hoàn toàn có thể đưa ra cho mình chiến lược luyện đề thi giữa kì 1 lớp 12 môn toán hợp lý.

Ma trận đề ôn tập giữa kì 1 toán 12

Ma trận đề cương kiến thức ôn tập giữa kì 1 môn Toán

Chủ đề nội dung	Mô tả
Sự biến thiên	Nhận biết: Cực trị hàm bậc 3, sự biến thiên của hàm bậc 3, tiệm của hàm số bậc 1/bậc 1, đồ thị, y,y' ,... Thông hiểu: Chọn hàm số bậc 3, bậc 1/bậc 1, đồng biến/ nghịch biến trên tập xác định của hàm số cho trước Vận dụng thấp: Xác định m để hàm số đồng biến/ nghịch biến trên tập xác định (khoảng cho trước)
Cực trị	Nhận biết: Xác định điểm cực trị của hàm số y = f(x); xác định điểm cực đại và cực tiểu của hàm số y = f(x) Thông hiểu: Xác định m để hàm số bậc 3 có cực đại, cực tiểu Vận dụng thấp: Xác định m để hàm số y = f(x) đạt cực trị thỏa mãn điều kiện cho trước, xác định cực trị cùa hàm bậc 4 trùng phương Vận dụng cao: Cực trị hàm trị tuyệt đối (có tham số hoặc không có tham số)
Giá trị lớn nhất - Giá trị nhỏ nhất	Nhận biết: Tìm giá trị lớn nhất - giá trị nhỏ nhất của hàm số y = f(x) trên đoạn [a; b], (a; b) Thông hiểu: Dựa trên đồ thị xác định GTLN - GTNN; xác định GTLN - GTNN của hàm số Vận dụng thấp: Tìm GTLN - GTNN của hàm số chứa căn hoặc trị tuyệt đối Vận dụng cao: Bài toán thực tế
Tiệm cận: Tiệm cận ngang Tiệm cận đứng	Nhận biết: Xác định tiệm cận của hàm số dạng bậc 1/bậc 1 Thông hiểu: Số tiệm cận của đồ thị hàm số  Vận dụng thấp: Xác định m để hàm số có số tiệm cận theo yêu cầu, xác định m để đường tiệm cận của đồ thị qua điểm cho trước.
Đồ thị	Thông hiểu: Xác định đồ thị dạng y = f(x) Thông hiểu: Xác định hàm số có đồ thị bậc 4, trùng phương cho trước Thông hiểu: Xác định hàm số có đồ thị bậc 1/bậc 1
Sự tương giao	Thông hiểu: Xác định số giao điểm của 2 đồ thị, biện luận theo m số nghiệm của phương trình Vận dụng thấp: Xác định giao điểm của 2 đồ thị và thực hiện các phép tính đơn giản. Xác định khoảng cách của 2 giao điểm của 2 đồ thị
Bài toán thực tế	Vận dụng cao: Ứng dụng GTLN - GTNN, cực trị để giải quyết bài toán thực tế
Khái niệm, phân loại khối đa diện	Nhận biết: Công thức thể tích hình chóp, phân loại đa diện đều, gọi tên đa diện đều, xác định khối đa diện lồi, tính chất đối xứng của khối đa diện Thông hiểu: Khái niệm hình hộp, khái niệm hình hộp chữ nhất, các mặt/ cạnh của khối đa diện, tỉ số thể tích
Thể tích khối đa diện, tỉ số thể tích khối đa diện	Nhận biết: Công thức thể tích chóp / lăng trụ Thông hiểu: Tính thể tích khối chóp có đường cao vuông góc với đáy/lăng trụ đứng Vận dụng thấp: Tính thể tích hình chóp chưa có sẵn đường cao (cho trước góc, mặt bên vuông đáy,...)  Vận dụng thấp: Tỉ số thể tích hình chóp Vận dụng cao: Tính tỉ số độ dài dựa vào tỉ số thể tích của 2 khối chóp được tạo thành bởi 1 mặt phẳng qua 1 đỉnh và song song đt của khối đa diện,...

 

2. Đề cương ôn tập toán 12 giữa kì 1

Đề cương là công cụ không thể thiếu của các sĩ tử khi ôn tập bất kì một kì thi nào, đặc biệt là trong khi ôn tập toán 12 giữa kì 1. Nó sẽ giúp các em tổng hợp kiến thức một cách khái quát và toàn diện nhất, là “bản đồ” giúp các em định hình được mình cần ôn những gì, ôn trong bao lâu và kiến thức nào là cần thiết dành nhiều thời gian hơn.

Lưu ngay bộ đề cương chi tiết bao hàm kiến thức trong đề thi giữa kì toán 12 phục vụ ôn tập toán 12 giữa kì 1 mà các thầy cô chuyên môn của VUIHOC biên soạn nhé: Tải đề cương ôn tập giữa kì 1 toán 12

3. Sơ đồ tư duy ôn tập giữa kì 1 toán 12

Khi ôn đề thi giữa học kì 1 lớp 12 môn toán, nhiều em sẽ dễ mắc phải vấn đề không biết ôn cái nào trước cái nào sau, khó nhớ các kiến thức đã học,... Những vấn đề này đều được giải quyết bằng phương pháp sử dụng sơ đồ tư duy. Khi áp dụng sơ đồ tư duy để ôn tập toán 12 giữa kì 1, các em có thể tổng hợp các lý thuyết và công thức trong khi ôn tập giữa kì 1 toán 12 thành hệ thống của riêng mình sao cho dễ nhớ dễ nhìn nhất. Học thuộc lòng thì rất lâu nhưng vẽ sơ đồ tư duy ra thì nhớ rất nhanh đấy, ví dụ sơ đồ tư duy về cực trị hàm số trong đề thi giữa học kì 1 lớp 12 môn toán:

Sơ đồ tư duy phần đại số

Sơ đồ tư duy tính đơn điệu hàm số

Sơ đồ tư duy cực trị hàm số

Sơ đồ tư duy giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của hàm số

Sơ đồ tư duy đường tiệm cận

Sơ đồ tư duy khảo sát hàm số

 

Sơ đồ tư duy phần hình học

Sơ đồ tư duy thể tích hình chóp

Sơ đồ tư duy thể tích hình lăng trụ

Sơ đồ tư duy tỉ lệ thể tích hình chóp

Sơ đồ tư duy tỉ lệ thể tích hình lăng trụ

 

4. Full bộ đề ôn tập giữa kỳ 1 toán 12

Cuối cùng và quan trọng nhất vẫn là luyện tập thật nhiều đề thi giữa kì 1 lớp 12 môn toán để có kết quả thi tốt nhất. Thầy Trung chuyên Toán VUIHOC có video livestream chữa đề ôn tập giữa kì 1 toán 12, các em cùng xem và học với thầy nhé. Full đề thi giữa kỳ toán 12 và đáp án livestream ở cuối bài viết, các em nhớ tải về nhé!

VIDEO CHỮA ĐỀ ÔN TẬP GIỮA KỲ 1 TOÁN 12

VUIHOC gửi tặng các sĩ tử full bộ đề thi ôn tập giữa kì 1 toán 12 đã được các thầy cô chuyên Toán phân tích, chọn lọc và đưa ra để giúp các em dễ dàng vượt qua kì thi sắp tới với kết qủa tốt nhất. 

Tải bộ đề thi giữa kỳ 1 toán 12 - cực sát đề thi thực tế

Tải đề và đáp án livestream chữa đề ôn tập của thầy Giang Ca

 

Chúc các em nắm vững bí kíp ôn tập giữa kì 1 toán 12 và thi thật tốt! Hy vọng bài viết sẽ giúp các em có thêm các kiến thức cần thiết phục vụ cho ôn thi THPT Quốc gia môn Toán.

Nguồn:

https://vuihoc.vn/tin/thpt-on-tap-giua-ki-1-toan-12-375.html