reblog

Dưới bóng hoàng lan kể về hành trình trở về thăm quê cũ của nhân vật Thanh sau hai năm xa cách. Để giúp các em có thể hiểu rő hơn về những diễn biến tâm lý của Thanh, VUIHOC trân trọng gửi đến các em chi tiết phần soạn bài Dưới bóng hoàng lan sách ngữ văn 10 tập 2 kết nối tri thức và chân trời sáng tạo.

1. Soạn bài Dưới bóng hoàng lan sách văn 10 kết nối tri thức

1.1 Soạn bài Dưới bóng hoàng lan trước khi đọc

Câu 1: 

Một trong những kỷ niệm khiến em bồi hồi và khó quên đó là khi về thăm trường cũ, ngôi trường cấp 2 thân yêu. Dù rằng việc đã từng dành bốn năm tuổi trẻ tại đây khiến em hầu như đã quen hết mọi ngóc ngách trong trường, nhưng khi trở về thăm lại chốn cũ dưới danh nghĩa cựu học sinh thì điều này vẫn thật lạ lẫm. Ngay khi bước chân đến cổng trường là từng dòng ký ức xưa trở về trong tâm trí em. Hiện lên trong em là khung cảnh ngày xưa từng nô đùa cùng bạn học, từng đợi chờ đón đưa dưới chiếc cổng thân yêu này. Bước vào khuôn viên trường, thay vì là khung cảnh sân trường đông vui nhộn nhịp mà em từng biết giờ đây được thay đổi bằng sự vắng lặng của kỳ nghỉ hè. Những lớp học đầy ắp học sinh mà em từng ngồi giờ đây đã được khóa chặt và cô đơn hơn bao giờ hết. Chính cái sự vừa quen vừa lạ đó khiến em trở nên bồi hồi. Em muốn được sống lại trong cái không khí học sinh cấp 2 xưa kia, nhưng mỗi khi tìm thấy một vài mảnh ký ức quen thuộc, giờ đây trông chúng lại xa lạ và cô đơn. Một niềm hân hoan vui vẻ khi được ngắm nhìn ngôi trường xưa, một cảm xúc bỡ ngỡ trước sân trường vắng lặng, và một sự bồi hồi xao xuyến khi giờ đây bản thân sẽ mãi mãi không thể nào quay về quãng thời gian đẹp đẽ xưa kia. Và chính vì không thể quay trở lại quãng thời gian xưa mà em lại càng trân quý hơn những kỷ niệm cấp 2 đẹp đẽ trong tâm trí em.

>> Xem thêm: Soạn văn 10 chi tiết

Câu 2:

Cuộc sống hối hả hiện nay khiến chúng ta dường như quên mất sự tồn tại của những sự vật rất đỗi gần gũi bên cạnh mình. Đó là dòng suy nghĩ chợt lóe lên trong đầu em khi đang vội vã chen chúc trên chiếc xe bus để kịp giờ học. Tại sao em lại có suy nghĩ này ư? Bởi qua khung cửa kính cũ kỹ của chiếc xe bus, em nhìn thấy ở phía xa xa nơi hàng cây bên đường, trên một cành chạc ba, có một chiếc tổ chim nhỏ với cặp chim bố mẹ đang mớm cho chim con ăn. Có lẽ mọi người trên xe bus đều không hề chú ý đến chiếc tổ chim này, hoặc họ có nhìn thấy nó, nhưng rồi vội quên đi ngay để dành thời gian cho những suy tư toan tính của cuộc sống. Chiếc tổ chim này có từ bao giờ? sao chúng lại làm tổ ở đây, liệu chúng có chịu được cái giá rét của mùa đông sắp tới không?, v.v. Những câu hỏi bất chợt hiện lên trong vô thức. Nếu là một ngày bận rộn có lẽ em sẽ không suy nghĩ nhiều về chiếc tổ chim này như vậy. Nhưng hôm nay bất chợt em lại nghĩ về chúng. Thiên nhiên thật đẹp đẽ và kỳ diệu làm sao. Phải chăng nếu như nhịp sống bớt hối hả hơn một chút thì chúng ta đã có thể chú ý hơn đến những thứ đẹp đẽ mà bình dị quanh ta, để rồi nhận ra một vài ý nghĩa nào đó của chúng. Vì vậy, hãy trân trọng từng phút giây và luôn chú ý lắng nghe những dấu hiệu mà cuộc sống ẩn chứa xung quanh ta.

1.2 Soạn bài Dưới bóng hoàng lan trong khi đọc 

Câu 1:

Một vài dấu hiệu giúp nhận biết ngôi kể chuyện:

- Cách xưng hô: ngôi kể thứ nhất đặc trưng bởi người kể chuyện xưng “tôi”. Trong khi đó, ngôi thứ ba lại không có lối xưng hô cụ thể bởi người kể truyện thường ẩn đi và không trực tiếp xuất hiện.

- Mức độ tham gia vào câu chuyện:  

Ngôi kể thứ nhất là ngôi kể mà trong đó người kể chuyện tham gia trực tiếp vào câu chuyện, trở thành một nhân vật trong cốt truyện. Tuy nhiên, người kể chuyện cũng chỉ có thể nhìn nhận sự việc theo một số khía cạnh nhất định.

Ngôi kể thứ ba là ngôi kể khắc  phục được nhược điểm trên. Người kể chuyện có thể để lại những lời nói, lời bình luận, bày tỏ thái độ, nắm bắt được toàn bộ các sự việc diễn ra và nhìn nhận câu chuyện ở nhiều khía cạnh hơn cũng như bao  quát hơn.

Trong tác phẩm này, người kể chuyện không xuất hiện một cách trực tiếp và do đó ta có thể kết luận rằng câu chuyện đang được kể ở ngôi thứ ba.

Câu 2:

Khi trở về với khung cảnh xưa, trở về với không gian thân thuộc, nhân vật Thanh đã thể hiện tâm trạng vui sướng hạnh phúc, bình yên và thong thả bởi vì căn nhà xưa này đối với anh là một nơi mát mẻ hiền lành nơi mà người bà kính yêu vẫn luôn chờ đợi để yêu thương anh. Đặc biệt, Thanh còn có một cảm giác quen thuộc như khi chưa bao giờ phải rời xa nhà. Tâm trạng này của Thanh giống với bao người con xa quê khác mỗi khi về thăm nhà.

Câu 3:

Khi nhận ra cây hoàng lan, Thanh đã nhớ về những kỷ niệm gắn bó với bóng cây hoàng lan hồi ba mẹ anh còn sống. Thanh cảm thấy xúc động khi phát hiện cây hoàng lan năm xưa nay đã lớn. Anh thấy thoải mái và nhẹ nhőm khi quay về với khu vườn thân quen. Đây là trạng thái hoài niệm được thể hiện rő nét với nhân vật Thanh.

Một số chi tiết về cây hoàng lan được xuất hiện trong câu chuyện

• Thân cây cao vút lên trời

• Lá cây rung động trong gió

• Hương thơm của hoa thoang thoảng bay

• Những kỷ niệm hồi bé với cây hoàng lan

Câu 4:

- Lời của người kể chuyện là những câu hỏi gợi mở cảm xúc của nhân vật, mở ra diễn biến tiếp theo của câu chuyện, còn lời độc thoại nội tâm chính là câu hỏi nghi vấn mà Thanh tự hỏi bản thân mình, là suy nghĩ bên trong của Thanh.

- Lời của người kể chuyện và lời độc thoại nội tâm của nhân vật có sự xen kẽ với nhau, người đọc dễ bị nhầm lẫn hai câu với nhau và có thể hiểu sai dụng ý của tác giả.

- Sự đan xen hai lời kể, lời nói góp phần làm rő hơn về tâm trạng của Thanh, gợi sự tò mò về người mà Thanh nghe tiếng thấy quen và từ đó mở ra diễn biến tiếp theo của câu chuyện.

Đoạn văn có sự đan xen giữa lời của người kể chuyện và lời độc thoại nội tâm của nhân vật. 

- Lời người kể chuyện trong việc miêu tả những cử chỉ ngoại hiện của Thanh: “Chàng cảm động gần ứa nước mắt.” 

- Những đoạn độc thoại nội tâm của nhân vật Thanh khi suy nghĩ về bà: “Bà yêu thương cháu quá”, câu Thanh tự hỏi “Tiếng ai?”, “Mà bà làm bếp có một mình thôi ư?”.

- Câu văn “Nghe quen quá mà Thanh không nhớ được” vừa là lời của người kể chuyện vừa biểu thị nội tâm của nhân vật.

Câu 5:

Biểu hiện tình cảm của Nga và Thanh:

- Lời nói: “Những ngày em đến đây hái hoa, em nhớ anh quá” - lời nói tâm tình, nhẹ nhàng của Nga đã thể hiện nỗi nhớ đến Thanh mỗi khi đến hái hoa.

- Tâm trạng: Tâm trạng hạnh phúc nhưng vẫn chứa sự buồn thương khi Nga và Thanh vừa gặp nhau, vừa thể hiện tình cảm với nhau thì lại sắp phải xa nhau.

- Qua lời nói: nhân vật Thanh xưng “tôi” và gọi đối phương là “cô Nga”, còn Nga thì xưng “em” và gọi Thanh là “anh”. Qua cách xưng hô, nhân vật Nga biểu thị tình cảm thân mật hơn. Hơn thế nữa, nhân vật Nga biểu thị trực tiếp nỗi nhớ, tình cảm của mình qua lời nói “em nhớ anh quá”. Ngược lại, qua ngôn ngữ, nhân vật Thanh hơi lạnh nhạt, chỉ trả lời những câu Nga hỏi và không đáp lại những lời bày tỏ tình cảm của Nga.

Câu 6

Ý nghĩa lời đối thoại giữa bà cụ và Nga về chuyện hái hoa hoàng lan:

- Bà cụ chỉ đơn thuần hỏi Nga vì sao hái hoa khi còn non, còn câu trả lời của Nga ẩn ý cho tình cảm của cô với Thanh.

- Lời đối thoại giữa bà cụ và Nga cũng là một cách mà Nga bày tỏ tình cảm của mình với Thanh, là một chi tiết không thể thiếu trong diễn biến câu chuyện.

Lời đối thoại giữa bà cụ và Nga dường như không chỉ nói về chuyện hái hoa hoàng lan khi cây vẫn còn non, mà thông qua lời nhân vật Nga nói “Anh con hái đấy ạ” và cử chỉ Nga nhìn Thanh “mỉm cười”, có thể suy đoán, bà cụ và Nga nói chuyện về tình cảm con người. Bà cụ như muốn hỏi cái vì sao Nga lại bày tỏ tình cảm sớm thế, khi Thanh còn chưa ra biểu lộ tình cảm gì.

Câu 7:

Dưới bóng hoàng lan là một câu chuyện với kết mở đối với tình cảm của Nga và Thanh. Cái kết mở này được thể hiện qua một số chi tiết:

• Chi tiết Thanh đứng lại nhìn cây hoàng lan và dặn khẽ: “Tôi có nhời chào cô Nga nhé”.

• Chi tiết về tâm trạng của Thanh, tâm trạng nửa buồn nửa vui, trong tâm trí cứ nghĩ mãi về Nga cũng như tình cảm của Nga với mình. Chàng “biết rằng Nga sẽ vẫn đợi chàng, vẫn nhớ mong chàng như ngày trước”

• Chi tiết nói về nỗi nhớ của Nga và chuyện Nga luôn hái hoa hoàng lan cài lên tóc.

Những chi tiết kể trên giúp chúng ta không khó để nhận ra tình cảm của Nga và Thanh sẽ còn tiến triển, còn đẹp mãi, còn nở rộ và lan tỏa hương thơm giống như vẻ đẹp của những bông hoa hoàng lan vậy.

1.3 Soạn bài Dưới bóng hoàng lan sau khi đọc 

Câu 1 trang 52 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Câu chuyện được kể ở ngôi thứ ba. Điều này được nhận biết bởi người kể chuyện ẩn mình khỏi câu chuyện để chứng kiến toàn bộ sự việc, cũng như không hề xưng “tôi” trong toàn bộ câu chuyện.

Việc sử dụng ngôi kể thứ ba đem đến sự nhất quán từ đầu đến cuối câu chuyện. Qua đó, người kể không hề xuất hiện một cách trực tiếp tham gia diễn biến sự việc. Ngược lại, người kể chỉ xuất hiện thông qua những câu hỏi và để lại nhận xét, bình luận, đánh giá cảm xúc của từng nhân vật.

Câu 2 trang 52 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Toàn bộ các hình ảnh trong câu chuyện, từ hình ảnh thiên nhiên, con người, cảnh sinh hoạt, cảnh tình cảm mạn nồng…. đều được thể hiện qua đôi mắt của người kể chuyện. Ở đây, người kể chuyện sử dụng ngôi kể thứ ba. Do đó, người kể chuyện đã nhìn toàn cảnh sự vật dưới góc độ của một người không tham gia trực tiếp câu chuyện mà chỉ đứng trên cao quan sát và rồi kể lại qua lời kể của mình.

Việc lựa chọn một điểm nhìn của ngôi kể thứ ba giúp người kể chuyện có thể bao quát toàn bộ các sự việc, từ các diễn biến chính cho đến những thay đổi nhỏ nhất bên trong tâm trạng tình cảm của nhân vật. Đồng thời, điểm nhìn này giúp người đọc có được góc nhìn và cảm nhận một cách bao quát và rő ràng nhất về toàn bộ cốt truyện, diễn biến và cảm xúc của các nhân vật trong từng giai đoạn.

Câu 3 trang 52 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Cuộc hội thoại giữa Thanh và người bà đã thể hiện Thanh rất mực yêu quý bà mình. Anh hỏi han bà về những điều nhỏ nhặt trong thời gian anh đi làm ăn xa. Anh ân cần quan tâm về tình trạng sức khỏe của bà. Ngược lại, bà cũng rất mực quan tâm và ân cần đối với Thanh.

Tình cảm mà các nhân vật dành cho nhau được bộc lộ trực tiếp qua lời thoại của  từng người. Đó là những lời hỏi thăm về sức khỏe của hai bà cháu, là những lời quan tâm chăm sóc mà ẩn chứa trong đó là sự quan tâm vô bờ bến.

Câu 4 trang 52 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Tình cảm của Thanh và Nga được thể hiện rő nét nhất qua các tình huống:

• Hành động: Thanh nắm tay Nga dắt ra vườn xem; Thanh với cành hoa hoàng lan xuống thấp để Nga tìm hoa.

• Lời nói: “Những ngày em đến đây hái hoa, em nhớ anh quá” - lời tâm sự đầy tình ý mà thỏ thẻ nhẹ nhàng của Nga đã thể hiện nỗi nhớ đến Thanh mỗi khi đến hái hoa.

• Tâm trạng: Tâm trạng hạnh phúc và ẩn chứa sự buồn thương khi Nga và Thanh vừa gặp nhau, vừa thể hiện tình cảm với nhau đã lại phải xa nhau mà chưa biết ngày gặp lại.

Từ những hành động, lời nói cũng như tâm trạng của hai nhân vật Thanh và Nga đều thể hiện họ yêu nhau sâu đậm đến nhường nào. Hai người đều thương nhớ nhau trong những ngày Thanh đi làm ăn xa nhà. Cả hai đều nhớ kỹ và lưu giữ trân trọng những kỷ niệm chung hồi còn bé. Đặc biệt, họ vẫn dành cho nhau sự thắm thiết như chưa hề xa cách nhau bao giờ.

Câu 5 trang 52 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Nghệ thuật viết truyện đặc sắc của Thạch Lam được thể hiện qua cả 3 yếu tố về cốt truyện, nhân vật và lời kể. Truyện của ông có sự kết hợp hài hòa giữa ba yếu tố kể trên mà không quá nặng về cốt truyện. Tuy nhiên, dường như lời kể chính là yếu tố chính làm nên thành công của truyện Thạch Lam. Đồng thời truyện của Thạch Lam còn đậm chất thơ và vô cùng lãng mạn.

- Yếu tố lời kể là yếu tố thể hiện rő nhất nghệ thuật viết truyện của Thạch Lam:

• Tác giả sử dụng lời kể tâm tình để miêu tả không gian chốn cũ nơi Thanh từng lớn nên như ngôi nhà, khu vườn, nơi ẩn chứa những kỉ niệm thơ ấu tươi đẹp của Thanh: “…Thanh vắng nhà đã gần hai năm nay … vẫn tóc bạc phơ và hiền từ”.

• Lời kể giúp lột tả những tình cảm suy nghĩ của nhân vật Thanh: “Yên tĩnh quá, không một tiếng động nhỏ t…  ngừng lại trên bậc cửa”. Những câu văn này thể hiện một tâm trạng thoải mái mang theo sự hoài niệm.

• “Sự chăm sóc ân cần của bà … đem đến chàng sự nhẹ nhőm….”. Đoạn văn với lời kể nhẹ nhàng đã khắc họa rő nét cho ta thấy một nhân vật Thanh yêu quê hương da diết cũng như tình cảm đậm sâu dành cho người ba.

• Lời kể được tái hiện được bức tranh tình yêu đôi lứa trong sáng giữa Nga và Thanh. Tuy lời yêu chưa được nói ra nhưng qua giọng kể của Thạch Lam, ta cảm nhận được cả hai nhân vật đều đã yêu nhau say đắm và tình ý ngập tràn trong các câu văn.

Câu 6 trang 52 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Cây hoàng lan tuy không hề ảnh hưởng đến hành động của các nhân vật trong truyện, tuy nhiên nó lại chứng kiến toàn bộ sự việc liên quan đến cuộc đời Thanh từ khi còn bé đến khi lớn. Bởi vậy, cây hoàng lan như một biểu tượng, một nhân chứng cho toàn bộ câu chuyện. Chính vì tính biểu tượng cao nên “Dưới bóng hoàng lan” được lựa chọn để làm nhan đề cho toàn bộ câu chuyện.

Ngoài ra, “Dưới bóng hoàng lan” còn có ý nghĩa:

•  Là một sự ẩn dụ, gợi sự tò mò của người đọc và ẩn chứa thông điệp rằng nội dung câu chuyện sẽ liên quan đến cây hoàng lan.

• Là một nhân chứng quan sát toàn bộ thăng trầm cuộc sống của nhân vật Thanh từ khi còn sống với bà thuở thơ ấu cho đến khi trưởng thành về thăm quê cũ.

• Bông hoa hoàng lan là kỷ vật mà Thanh đã cài lên tóc Nga. Một hành động như chính thức cam kết về mối tình chớm nở mà đẹp như như chính bông hoa hoàng lan ấy. 

Có thể thấy, nhan đề “dưới bóng hoàng lan” có ý nghĩa rất quan trọng đối với tác phẩm. Nó khẳng định giá trị biểu tượng mà nhân chứng hoàng lan thể hiện trong toàn bộ tác phẩm.

Câu 7 trang 52 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Sau khi đọc câu chuyện Dưới bóng hoàng lan, em ấn tượng nhất về cảnh Thanh cài hoa lên tóc Nga bởi cảnh này đại diện cho một tình yêu ngây ngô trong sáng.

• Khoảnh khắc mà Thanh cài lên mái tóc Nga bông hoa hoàng lan thật nhẹ nhàng và tinh tế. Một khoảnh khắc rất đỗi lãng mạn của tình yêu đôi lứa.

• Cây hoàng lan không chỉ gắn liền với tuổi thơ của Thanh và bà mà giờ đây nó còn như một nhân chứng cho tình yêu của Thanh và Nga, một nhân chứng chứng kiến  tình yêu lãng mạn của đôi lứa sau những năm xa cách.

Câu 8 trang 52 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Nhà thơ Thế Lữ đưa ra nhận xét “nhân từ như một lời yên ủi” là bởi trong tác phẩm dưới bóng hoàng lan, tình cảm của tác giả đối với cuộc sống được thể hiện vô cùng rő ràng và chi tiết:

• Tình yêu quê hương: một tình cảm nồng ấm mà được Thanh dành tặng cho vùng đất bình yên này. Dù đi làm xa nhưng Thanh vẫn luôn nhớ về quê nhà, về kỷ niệm tuổi thơ ấu dưới bóng hoàng lan.

• Tình cảm gia đình: Là tình bà cháu mộc mạc nhưng đầy gắn bó. Thanh yêu thương và nhớ đến người bà tóc đã bạc, lưng đã còng.

• Bà của Thanh yêu thương anh không chỉ bằng tình cảm bà-cháu mà còn như tình yêu thương của cha mẹ. Bởi vì Thanh đã mồ côi từ khi còn nhỏ nên từ xưa đã chỉ còn hai bà cháu ngày ngày “quấn quýt với nhau”.

•  Tình yêu đôi lứa: đây là tình cảm đẹp nhất, lấp lánh nhất được thể hiện trong câu chuyện. Một mối tình đầu thẹn thùng e ấp mà vẫn đôi nồng nhiệt như hương hoa lan.  Thanh và Nga thuở nhỏ đã là hàng xóm của nhau và bên nhau như một cặp thanh mai - trúc mã. Trên cơ sở này, tình yêu của họ nảy nở và đẹp đẽ hơn bao giờ hết.

→ Với tình người nồng ấm, ngọt ngào như hương hoàng lan, nhẹ nhàng lan tỏa suốt các trang văn, ta có thể nhận thấy được niềm tin và hy vọng của tác giả khi viết truyện ngắn Dưới bóng hoàng lan.

1.4 Kết nối đọc viết trang 52 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Dưới bóng hoàng lan là một truyện ngắn tiêu biểu của nhà văn Thạch Lam với khung cảnh làng quê gần gũi cùng cốt truyện nhẹ nhàng, nhưng vẫn khiến người đọc bị lôi cuốn hấp dẫn bởi những điều độc đáo mới lạ mà ngòi bút của Thạch Lam mang đến, đó chính là hương vị tình thân. Truyện ngắn Dưới bóng hoàng lan viết về một lần trở về quê hương của nhân vật Thanh. Trong lần trở về này, anh gặp lại người bà mà anh yêu quý, gặp lại những người anh yêu thương và hết mực kính trọng. Chính những cảm xúc và tâm trạng này của Thanh trong chuyến về quê là điểm độc đáo thu hút người đọc bởi ai cũng có những ao ước khát khao được trở về chốn bình yên xưa kia. Thanh khi trở về quê đã được ngắm nhìn khung cảnh thân thuộc yêu dấu sau hai năm xa cách. Đặc biệt là cuộc hội ngộ với cô bé hàng xóm tên Nga mà cả hai thầm thương trộm nhớ lẫn nhau. phần cuối đoạn văn là những thay đổi trong tâm trạng của nhân vật Thanh. Anh cảm thấy hạnh phúc vì người bà mà anh yêu quý vẫn khỏe mạnh. Một cảm xúc vui vẻ vì anh vẫn còn ngôi nhà để trở về nghỉ ngơi sau chuỗi ngày căng thẳng cho công việc. Và khi phải tạm chia tay nơi này để quay về với thành phố là trong Thanh dâng trào một nỗi đượm buồn. Nỗi buồn không chỉ là do phải tạm rời xa chốn bình yên này, mà còn bởi anh phải tạm rời xa người con gái mà anh thầm thích khi trong khi mối tình chỉ vừa chớm bắt đầu. Nhưng trong anh vẫn còn hy vọng. Niềm tin hi vọng rằng dù Thanh có đi xa đến đâu thì Nga vẫn sẽ chờ đợi anh quay về như ngày xưa Nga đã từng làm. Một mối tình đẹp và trong sáng biết bao. Và khi chờ đợi Thanh, Nga sẽ hái hoa hoàng lan cài lên tóc như một tín hiệu thương nhớ gửi đến cho anh. Đây là cử chỉ nhằm thể hiện nỗi nhớ về hành động ngày xưa khi mà Thanh đã từng cài bông hoa hoàng lan lên tóc Nga. Một tình yêu đẹp dưới bóng cây hoàng lan. Đoạn cuối câu chuyện không chỉ kết lại tác phẩm mà nó cũng kết lại tâm trạng của Thanh sau khi về thăm nhà và đồng thời là một cái kết mở cho tình yêu tuyệt đẹp của Thanh và Nga.

2. Soạn bài Dưới bóng hoàng lan sách văn 10 Chân trời sáng tạo  

2.1 Câu 1 trang 14 SGK văn 10/2 Chân trời sáng tạo

*Khi bước vào khu vườn có ngôi nhà của bà, điều đã khiến Thanh cảm thấy nghẹn họng, mừng rỡ, bình yên, thư thái, dịu ngọt,... 

- Đó là sự yên lặng trầm tịch của gian nhà cũ, “không có gì thay đổi, y nguyên như ngày chàng đi hồi xưa”

- Cây hoàng lan vẫn thơm ngát, gợi nhớ cho Thanh những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ.

- Bà của Thanh vẫn hiền từ, quan tâm, chăm sóc Thanh như ngày nào.

*Không gian bên trong và bên ngoài khu vườn có những sự khác biệt lớn về khung cảnh. Bên trong khu vườn thì yên bình, thư thái khác hẳn với vẻ ồn ào, náo nhiệt của cuộc sống bên ngoài, từ đó mang đến cho tác giả những cảm xúc khác biệt.

2.2 Câu 2 trang 14 SGK văn 10/2 Chân trời sáng tạo

* Một vài hình ảnh trong văn bản thể hiện sự đan xen giữa quá khứ và hiện tại:

- Hình ảnh ngôi nhà trong cảm nhận của Thanh: "Tất cả những ngày thuở nhỏ trở lại với chàng. Thanh vắng nhà đã gần hai năm nay, vậy mà chàng có cảm giác như vẫn ở nhà tự bao giờ. Phong cảnh vẫn y nguyên, gian nhà vẫn tịch mịch và bà chàng vẫn tóc bạc phơ và hiền từ.".

- Hình ảnh cây hoàng lan: "Cùng một lúc, chàng lẩm bẩm: “Cây hoàng lan!”, mùi hương thơm thoang thoảng đưa vào. Thanh nhắm mắt ngửi hương thơm và nhớ đến cái cây ấy chàng thường hay chơi dưới gốc nhặt hoa."

* Ý nghĩa của sự đan xen đó là:

• Thể hiện sự đồng hiện của hình ảnh, dòng chảy của thời gian nối liền thực tại và tương lai.

• Thể hiện cảm xúc của nhân vật Thanh hoài niệm về quá khứ, những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ, nhớ về Nga, nhớ về bà.

• Thể hiện tình yêu thương, gắn bó của Thanh với quê hương, với bà, với Nga

2.3 Câu 3 trang 14 SGK văn 10/2 Chân trời sáng tạo

*Những kỉ niệm tuổi thơ đã trở về với Thanh khi anh về thăm bà:

• Kỷ niệm với con mèo mà cậu hay chơi cùng

• Kỷ niệm được bà che chở cho.

• Cảnh trên trường kỷ, ngọn đèn con và cái điếu cũ kĩ; Con mèo già tròn mình nằm bên cạnh, mắt lim dim trong sự bình yên và nhàn nhã.

• Kỷ niệm chơi đùa dưới gốc cây hoàng lan, được bà hái hoa cho

• Kỷ niệm với Nga, cùng chơi trong vườn, cùng nhặt hoa

*Những kỉ niệm ấy gợi lên trong Thanh nỗi nhớ quê hương, nỗi nhớ về người bà, về Nga. Khiến Thanh có cảm giác bình yên, thong thả, nhẹ nhőm, tươi mát. 

Qua đó, tôi cảm nhận Thanh là một người con hiếu thảo, yêu thương bà, có tình yêu quê hương sâu sắc, và Thanh cũng là cậu bé nhạy cảm, lãng mạn, sâu lắng, dễ rung động trước những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ

2.4 Câu 4 trang 14 SGK văn 10/2 Chân trời sáng tạo

- Tình cảm giữa Thanh và Nga thực sự nhẹ nhàng, trong sáng, lãng mạn mà không kém phần sâu lắng. Cả hai đều thấu hiểu và biết rő về tình cảm của đối phương nhưng vì ngại ngùng mà không ai dám lên tiếng thổ lộ.

• Một số chi tiết giúp ta nhận ra điều này như:

• Thanh và Nga là bạn thanh mai trúc mã từ bé đến lớn và có rất nhiều kỷ niệm chung với nhau.

• Chỉ cần lờ mờ nghe giọng nói giống tiếng của Nga là Thanh liền chạy ra

• Nga thổ lộ với thanh: “Những ngày em đến đây hái hoa, em nhớ anh quá”.

• Cả hai e thẹn khi gần gũi nhau

• Thanh cầm tay Nga và Nga cũng để yên như vậy một lúc khiến Thanh cảm nhận được sự dịu ngọt.

• Thanh biết rő Nga vẫn sẽ chờ đợi mình như ngày xưa.

2.5 Câu 5 trang 14 SGK văn 10/2 Chân trời sáng tạo

Nhiều người trong chúng ta, đặc biệt là các bạn trẻ hẳn không còn xa lạ với câu nói “đi để trở về”, và câu nói này dường như còn đúng hơn nữa nếu như bạn vừa đọc xong câu chuyện “dưới bóng hoàng lan”. Trong câu chuyện này, sau khi nhân vật Thanh đi xa và đối mặt với mọi bộn bề lo toan của cuộc sống, anh càng cảm thấy trân quý những phút giây bình yên cũng như trân quý hơn những kỷ niệm yên bình thuở còn bé với ngôn nhà xưa cũ, với bóng cây hoàng lan. “Đi để trở về” cũng thể hiện rằng nhà là nơi duy nhất và luôn luôn chào đón ta trở về sau những nỗ lực kiệt sức ngoài cuộc sống. Ở “nhà” luôn luôn có sự vị tha, có tình yêu thương vô bờ bến mà không bao giờ nguội lạnh của người thân.

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết phần Soạn bài Dưới bóng hoàng lan sách ngữ văn 10 tập 2 Kết nối tri thức/chân trời sáng tạo. Hi vọng rằng có thể giúp các em nắm được những ý chính cũng như trau dồi thêm các nội dung kiến thức mà bài học này đem lại. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

Nguồn: 

https://vuihoc.vn/tin/thpt-soan-bai-duoi-bong-hoang-lan-sach-van-10-ket-noi-tri-thuc-va-chan-troi-sang-tao-2690.html

Người cầm quyền khôi phục uy quyền của Victor Hugo là một đoạn trích giàu ý nghĩa nhân văn, ca ngợi tình yêu thương, sự hy sinh và lòng vị tha của con người. Dưới đây là bài soạn Người cầm quyền khôi phục uy quyền, sách Kết nối tri thức ngữ văn 10 tập 2 do VUIHOC biến soạn, hy vọng sẽ giúp các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học.

1. Soạn bài Người cầm quyền khôi phục uy quyền: Trước khi đọc 

1.1 Tìm hiểu về tác giả

a. Cuộc đời

- Vích-to Huy-gô (1802 – 1885), ông là một thiên tài nở sớm và rọi sáng từ đầu thế kỉ XIX cho đến nay.

 - Ông được biết đến là một nhà văn nổi tiếng nước Pháp thế kỉ XIX, và là chủ soái của dòng văn học lãng mạn tích cực.

- Bản thân Victor Hugo sinh ra và lớn lên trong thế kỉ XIX, một thế kỉ đầy bão tố của các cuộc cách mạng. Thời thơ ấu ông đã trải qua nhiều đau khổ do gia đình trong mâu thuẫn.

- Victor Hugo là một người suốt đời có những hoạt động  xã hội và chính trị, có tác động mạnh mẽ đến những nhân vật và khuynh hướng tiến bộ của thời đại.

>> Xem thêm: Soạn văn 10 kết nối tri thức

b. Sự nghiệp

• Phong cách nghệ thuật

- Mỹ học lãng mạn kết hợp với cảm quan hiện thực đã tạo nên sức lôi cuốn và thuyết phục của lí tưởng thẩm mỹ của V. Huy-go đối với cuộc đời. Đó chính là cái đẹp của tình thương yêu hòa đồng, của sự hạnh phúc, bình đẳng và của sự tiến bộ vô tận của con người. Đó chính là giá trị bất hủ của ý nghĩa nhân văn trong các tác phẩm của Victor Hugo.

- Ông không ngần ngại xác định chức năng của nghệ sĩ giống như là một "nhà tiên tri" (prophète), hay một "pháp sư" (mage), mà tác phẩm chính là một "âm vang" (écho sonore) của thời đại. Sự hòa hợp cá nhân người sáng tạo đối với dân tộc, nhân loại và lịch sử trong nhiệm vụ cải tạo cuộc sống để từ đó khẳng định vai trò và sứ mệnh cao quý của người nghệ sĩ.

• Các tác phẩm tiêu biểu:

- Tiểu thuyết: Những người khốn khổ (1862), Nhà thờ Đức bà Pa-ri (1831), Chín ba mươi (1874)…

- Thơ: Tia sáng và bóng tối (1840), Lá thu (1831),  …

- Kịch: Ec-na-ni (1830),...

⇒> V. Huy-go chính là nhà văn đầu tiên của nước Pháp sau khi mất đã được đưa vào chôn cất ở điện Păng-tê-ông, nơi mà trước đó chỉ dành cho vua, chúa.

1.2 Tìm hiểu về tác phẩm 

a. Hoàn cảnh sáng tác

- Tác phẩm Người cầm quyền khôi phục uy quyền được thai nghén gần 30 năm.

- Ngay từ năm 1829, V.Huy-gô đã có ý định viết một cuốn tiểu thuyết về những người tù khổ sai. Sau năm 1830, ông đặc biệt chú ý đến các vấn đề về xã hội (phong trào đấu tranh của nhân dân lao động, những bất công xã hội, hay sự sa đoạ của con người). V.Huy-gô đã bắt tay vào sưu tầm tài liệu và bắt đầu viết bộ tiểu thuyết này vào năm 1840, thoạt đầu nó được gọi là “Những cảnh cùng khổ” và được hoàn thành vào năm 1861.

b. Bố cục

+ Phần 1 (từ đầu → Phăng-tin đã tắt thở): Gia-ve đến bắt Giăng Van-giăng khiến cho Phăng-tin đang bị bệnh càng thấy khiếp sợ đến chết. 

+ Phần 2 (còn lại): Giăng Van-giăng đến từ biệt Phăng-tin, thầm hứa với linh hồn của người phụ nữ bất hạnh và khôi phục “uy quyền” trước Gia-ve.

c. Nội dung chính

Văn bản “Người cầm quyền khôi phục uy quyền” là đoạn cuối cùng của phần “Phăng-tin” trong bộ tiểu thuyết “Những người khốn khổ”. Đoạn trích xoay quanh cuộc gặp gỡ của 2 nhân vật Giăng Van-giăng và Phăng-tin trong bệnh xá, sau khi Giăng Van-giăng quyết định đứng ra tự thú để cứu người bị nhận oan. Cuối văn bản, Phăng-tin đã mất trước khi biết sự thật về ông thị trưởng và đứa con gái mình. Giăng Van-giăng đã rơi vào tay của Gia-ve.

d. Giá trị nội dung và nghệ thuật.

- Nội dung: Đoạn trích Người cầm quyền khôi phục uy quyền đã ghi lại những nét hiện thực về xã hội Pháp vào khoảng những năm 1830 - cái xã hội tư sản vô cùng tàn bạo và tình trạng cùng khổ của người dân lao động nơi đây.

- Nghệ thuật: Tác phẩm đã chứng tỏ được tài năng của nhà văn V.Huy-gô qua bút pháp mang khuynh hướng nghệ thuật lãng mạn.

1.3 Trả lời câu hỏi trước khi đọc 

Câu 1: Bạn hình dung như thế nào về một con người có uy quyền?

Tôi hình dung về một con người có uy quyền là một người mà có địa vị xã hội cao, giàu có, lời nói của họ có trọng lượng, khiến người khác phải nghe theo, kính nể.

Câu 2: Bạn đã từng đọc cuốn sách hay xem bộ phim nào mà nhân vật trong đó là một người có uy quyền? Bạn hãy chia sẻ ấn tượng của mình về nhân vật ấy.

Một nhân vật có uy quyền trong phim hoặc sách: Nhân vật hiệu trưởng Albus Dumbledore ở trong tiểu thuyết “Harry Potter”. 

Ấn tượng: Trong truyện, nhân vật này được xây dựng là một pháp sư vĩ đại và xuất chúng nhất mọi thời, đến cả Chúa tể Hắc Ám cũng phải kính nể và e sợ. Đây còn là một vị hiệu trưởng đáng kính của trường học pháp thuật. Nhân vật hiệu trưởng Albus Dumbledore đã tạo nên uy quyền bằng tài năng xuất chúng.

2. Soạn bài Người cầm quyền khôi phục uy quyền: Trong khi đọc 

2.1 Câu 1 Hoàn cảnh và tình trạng của Phăng-tin được miêu tả như thế nào?

Trong câu chuyện, Phăng-tin được giới thiệu là một nữ công nhân bất hạnh (nghèo khổ đến mức phải bán tóc, bán răng để nuôi con). 

Hoàn cảnh và tình trạng của Phăng-tin: chị được miêu tả là đang ốm yếu, khao khát được gặp con trước khi mất. Dù không biết chuyện gì đang xảy ra nhưng lại đinh ninh là Gia-ve lại muốn bắt chị. Bộ mặt gớm ghiếc của hắn khiến Phăng-tin không chịu nổi và cảm thấy như tắt thở. Bởi vậy chị lấy tay che mặt và kêu lên, giọng kinh hoàng. Có thể thấy Phăng-tin đang cảm thấy hoảng sợ.

2.2 Câu 2 Vì sao người kể chuyện lại lưu ý “từ giờ chúng ta cứ cái tên này mà gọi”?

Người kể chuyện lưu ý “từ giờ chúng ta cứ cái tên này mà gọi” bởi vì:

- Để tránh sự nhầm lẫn tên Giăng Van-giăng với tên trước kia của ông là Ma-đơ-len.

- Trước kia, Giăng Van-giăng lấy tên Ma-đơ-len với thân phận là thị trưởng của thị trấn Mông-tơ-rơi, còn từ giờ ông là Giăng Van-giăng, kẻ đang bị pháp luật truy nã.

2.3 Câu 3 Tại sao Phăng-tin cảm thấy “cả thế giới đang tan biến”?

Phăng-tin cảm thấy “cả thế giới đang tan biến” bởi vì chị nhìn thấy ông thị trưởng Ma-đơ-len hay chính là Giăng Van-giăng, người mà mình đã đặt hết niềm tin và hi vọng vào đang cúi đầu trước tên chó săn Gia-ve.

2.4 Câu 4 Phăng-tin có phản ứng và cảm xúc như thế nào khi nghe nhắc đến đứa con gái của mình?

Khi nghe nhắc đến đứa con gái của mình, Phăng-tin có phản ứng mạnh: trước hết đó là sự kích động và sau đó là lo lắng, bất an khi mà chưa tìm được đứa con đáng thương của mình.

2.5 Câu 5 Tại sao Gia-ve lại thấy run sợ?

Gia-ve cảm thấy run sợ trước sức mạnh của Giăng Van-giăng bởi vì trước đó, Giăng Van-giăng đã kết tội Gia-ve chính là kẻ “giết chết người đàn bà này rồi”, bởi vậy mà khi thấy Giăng Van-giăng tiến lại gần, Gia-ve đã run sợ.

3. Soạn bài Người cầm quyền khôi phục uy quyền: Sau khi đọc 

3.1 Câu 1 trang 45 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Có thể chia văn bản Người cầm quyền khôi phục uy quyền thành 2 phần như sau:

+ Phần 1 (từ đầu → Phăng-tin đã tắt thở): Gia-ve đến bắt Giăng Van-giăng khiến cho Phăng-tin đang bị bệnh càng thấy khiếp sợ đến chết. 

+ Phần 2 (còn lại): Giăng Van-giăng đến từ biệt Phăng-tin, thầm hứa với linh hồn của người phụ nữ bất hạnh và khôi phục “uy quyền” trước Gia-ve.

⇒ Cả hai phần đều nằm trong chỉnh thể của đoạn trích, nó có mối liên hệ mật thiết với nhau. Ở phần một quyền uy của Giăng Van-giăng còn chưa rő ràng, mờ nhạt thì qua phần hai chính là cách mà ông thể hiện uy quyền của bản thân mình trước tên Gia-ve.

3.2 Câu 2 trang 45 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Thái độ và cách ứng xử của Giăng-van-giăng đối với Phăng-tin: Nhẹ nhàng, mềm mỏng và cảm thông trước hoàn cảnh của người phụ nữ bất hạnh.

Giăng Van-giăng có thể đã “thì thầm bên tai Phăng-tin”: Chị hãy yên nghỉ, tôi sẽ tìm được đứa con gái tội nghiệp về cho chị.

3.3 Câu 3 trang 45 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

a. Trong đoạn trích này, tác giả V. Huy-gô đã có dụng ý miêu tả nhân vật Gia-ve như một con thú qua các góc độ: bộ dạng, ngôn ngữ, hành động của hắn. 

- Nghề nghiệp:Gia-ve là một viên cảnh sát - đại diện cho phía công lý.

- Ngoại hình của Gia-ve:

• Khuôn mặt: “bộ mặt gớm ghiếc”, nó đáng sợ đến mức khiến Phăng-tin chỉ mới nhác trông thấy đã cảm thấy như “chết lịm đi”...

• Giọng nói: lạnh lùng và cộc lốc 

• Ánh mắt giống như “cái móc sắt”, “từng quen kéo giật về phía hắn bao nhiêu kẻ khốn khổ”.

• Nụ cười “ghê tởm phô ra tất cả hai hàm răng”.

⇒ Ngoại hình của Gia-ve giống như một con thú đang đói khát lâu ngày và đang chờ để nhảy vào con mồi của mình.

- Thái độ: Lạnh lùng và tàn nhẫn trước nỗi khổ của Phăng-tin. Hắn không cảm thấy xót thương cho cái chết của người đàn bà tội nghiệp này.

⇒ Gia-ve mang trong mình nội tâm của một con quỷ tàn nhẫn.

b. Thái độ của người kể chuyện đối với nhân vật Gia-ve: Căm ghét, coi thường.

3.4 Câu 4 trang 45 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Trước khi Phăng-tin chết: có thái độ nhẹ nhàng, nhún nhường, ngôn ngữ nói chuyện một cách tinh tế nhằm che giấu sự thật về Cô-dét, về mình để cho Phăng-tin có cơ hội sống.

Sau cái chết của Phăng-tin: thay đổi rő rệt, khôi phục lại uy quyền với ngôn ngữ lạnh lùng và dứt khoát, kết tội Gia-ve “Anh đã giết chết người phụ nữ này rồi đó”, sẵn sàng đứng lên chiến đấu để có thể từ biệt Phăng-tin bằng phong thái mạnh mẽ và lạnh lùng khiến cho Gia-ve run sợ.

⇒ Giăng Van-giăng từ sự mềm mỏng và có phần nhún nhường đã trở nên mạnh mẽ, quyết liệt hơn. Nói một cách khác, anh đang “lấy lại uy quyền”.

3.5 Câu 5 trang 45 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Quyền năng của người kể chuyện ở ngôi thứ ba chưa được thể hiện hết trong đoạn trích này

Người kể chuyện đã đưa đến cho người đọc cái nhìn có mang thái độ của mình: bênh vực Giăng Van-giăng, Phăng-tin và lên án Gia-ve.

Tuy nhiên, quyền năng của người kể chuyện ngôi thứ ba trong đoạn trích này chưa được thể hiện hết bởi vì đã không thể biết Giăng Van-giăng đã thì thầm điều gì vào thi thể của Phăng-tin.

3.6 Câu 6 trang 45 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Trong đoạn trích Người cầm quyền khôi phục uy quyền, nhân vật thật sự có uy quyền là Giăng Van-giăng.

Lý do khẳng định như vậy: là bởi vì xuyên suốt đoạn trích, tuy nhân vật Giăng Van-giăng có thái độ nhún nhường với Gia-ve nhưng từng lời nói, cử chỉ và hành động của anh đều toát lên sự mạnh mẽ, điềm tĩnh khiến Gia-ve phải sợ hãi.

3.7 Câu 7 trang 45 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Điều làm nên sự uy quyền của một con người:

- Trước hết phải nói đến phẩm chất, tâm hồn lương thiện, và đức tính giàu tình thương người.

- Nguyên nhân: Uy quyền của nhân vật Giăng Van-giăng không thể hiện ở vị thế xã hội (bởi ông đang là một tội phạm) mà lại được thể hiện qua lời nói, hành động và cử chỉ có thể khiến cho một người có vị thế xã hội (một viên cảnh sát - đại diện cho công lý) như Gia-ve lại cảm thấy sợ hãi.

4. Kết nối đọc viết trang 45 SGK Văn 10/2 kết nối tri thức

Hiện nay, những tác phẩm được kể bằng người kể chuyện toàn tri khá nhiều. Trước hết, chúng ta cần phải hiểu được người kể chuyện toàn tri là một cách gọi khác của người kể chuyện theo ngôi thứ ba. Người kể chuyện giấu mình nhưng lại có mặt khắp mọi nơi trong văn bản. Người kể ở ngôi này dường như biết hết mọi hành động, tâm tư, tình cảm của nhân vật. Khi đó, độc giả sẽ có cái nhìn toàn diện nhất về nhân vật cũng như cốt truyện được kể. Qua đây, người đọc có thể cảm nhận được tư tưởng, tâm tư, tình cảm mà tác giả muốn gửi gắm một cách dễ dàng và sâu sắc hơn. Rő ràng, ngôi kể chuyện nào cũng đều có ưu nhược điểm riêng. Nhưng theo quan điểm của bản thân, tôi cảm thấy khá hứng thú với việc đọc những tác phẩm tự sự được kể bởi người kể chuyện toàn tri. Bởi tôi có thể cảm nhận mình xâm nhập được vào nội tâm của từng nhân vật trong tác phẩm, từ đó có thể hiểu rő hơn được những điều mà tác giả gửi gắm.

Trên đây VUIHOC đã cùng các bạn Soạn bài Người cầm quyền khôi phục uy quyền. Bài học về tình yêu thương, sự hy sinh và lòng vị tha của nhân vật Giăng Van-giăng là một bài học vô cùng ý nghĩa đối với mỗi người. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

Nguồn: 

https://vuihoc.vn/tin/thpt-soan-bai-nguoi-cam-quyen-khoi-phuc-uy-quyen-sach-ket-noi-tri-thuc-2689.html

Viết văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội là một dạng bài tập quan trọng trong chương trình Ngữ văn 10. Đây là loại văn bản được viết ra nhằm bàn luận, phân tích, đánh giá một vấn đề nào đó trong đời sống xã hội. Theo dői bài viết dưới đây, VUIHOC giới thiệu soạn bài Viết văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội văn 10 kết nối tri thức. Mời các bạn cùng tham khảo.

1. Soạn bài Viết văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội văn 10 kết nối tri thức: Bài viết tham khảo

1.1 Câu 1 trang 29 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức

Nhan đề bài viết “Sống đơn giản – xu thế của thế kỷ XXI” hết sức ngắn gọn nhưng đã nói được bao quát toàn bộ nội dung của cả bài. Nhan đề này cũng không gây nên cảm giác nhàm chán hay khó chịu cho người đọc vì tính ngắn gọn của mình.

>> Xem thêm: Soạn văn 10 kết nối tri thức

1.2 Câu 2 trang 29 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức

Vấn đề được người viết triển khai bằng luận điểm:

- Khái niệm về sống đơn giản

- Quan điểm về cách làm thế nào để sống đơn giản trong cuộc sống hiện tại

- Ý nghĩa của việc sống đơn giản là gì?

- Đề xuất giải pháp cho việc sống đơn giản trong cuộc sống hiện nay

1.3 Câu 3 trang 29 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức

Yếu tố để làm nên sức thuyết phục của các văn bản:

- Có luận điểm rő ràng, lí lẽ và dẫn chứng thuyết phục

- Tư tưởng quan điểm trong bài văn hướng tới cách giải quyết vấn đề mà đề bài đưa ra

- Sử dụng kết hợp các yếu tố tự sự, biểu cảm, miêu tả để tăng sức biểu đạt cho bài văn

2. Soạn bài Viết văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội văn 10 kết nối tri thức: Thực hành viết

2.1 Lập dàn ý: Thái độ thờ ơ của con người đối với môi trường. 

A. Mở bài:

- Giới thiệu qua vấn đề: Thái độ thờ ơ của con người hiện nay đối với môi trường.

- Nêu thực trạng: Hiện nay, thái độ thờ ơ của con người đối với môi trường đang là một vấn đề đáng báo động.

B. Thân bài:

a) Biểu hiện của thái độ thờ ơ đối với môi trường

- Vứt rác bừa bãi: Đây chính là biểu hiện phổ biến nhất. Người ta thường vứt rác bừa bãi ở khắp mọi nơi, từ công viên, đường phố, sông ngòi, ao hồ đến ngay cả trong khuôn viên nhà mình.

- Khai thác tài nguyên thiên nhiên bừa bãi: việc khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách bừa bãi, không có kế hoạch đã dẫn đến tình trạng cạn kiệt tài nguyên và ô nhiễm môi trường.

- Sử dụng các loại hóa chất, thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật tràn lan: điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe con người.

b) Nguyên nhân của thái độ thờ ơ của con người đối với môi trường

- Do nhận thức của mọi người về môi trường còn hạn chế. 

- Do lối sống thực dụng và ích kỷ của con người. 

- Do sự thiếu trách nhiệm của các cơ quan chức năng, nhà nước có thẩm quyền. 

c)  Hậu quả của việc thái độ thờ ơ đối với môi trường

- Gây ô nhiễm môi trường: tình trạng này ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe con người, hệ sinh thái và sự phát triển kinh tế - xã hội.

- Gây ra biến đổi khí hậu: Biến đổi khí hậu là một vấn đề toàn cầu, có tác động rất tiêu cực đến cuộc sống của con người. 

d) Đề xuất giải pháp: 

- Cần nâng cao nhận thức, ý thức của con người về môi trường, xây dựng lối sống văn minh và có trách nhiệm. 

- Các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác tuyên truyền và giáo dục về bảo vệ môi trường.

C. Kết bài

Khẳng định lại vấn đề: Hiện nay thái độ thờ ơ đối với môi trường là một vấn đề đáng báo động.

2.2 Viết bài

Hiện nay, môi trường đang là vấn đề nhức nhối, và cũng là vấn đề mà chúng ta cần quan tâm. Nhưng đáng buồn thay, mọi người vẫn đang có thái độ thờ ơ đối với môi trường xung quanh mình.

Môi trường của chúng ta bao gồm tất cả các yếu tố tự nhiên và nhân tạo có ở xung quanh cuộc sống hàng ngày. Môi trường đang ngày càng bị ô nhiễm, từ đó gây ra những chất độc hại tác động xấu đến con người. Môi trường ô nhiễm xuất phát từ việc các nhà máy thải khí thải lên bầu trời, hay từ các loại xe máy, xe ô tô càng nhiều khiến cho khí cacbon khổng lồ được thải lên bầu trời và trong không khí. Việc mà mọi người sử dụng đồ nhựa cũng là hành động gây nên ô nhiễm môi trường trầm trọng và điều này sẽ làm ảnh hưởng đến tận mai sau. Việc đất đai bị thoái hóa, nhiễm độc, nhiễm phèn sẽ khiến cho nguồn đất, nguồn nước bị khan hiếm và trở nên ô nhiễm trầm trọng. 

Nguyên nhân dẫn đến việc mọi người vẫn còn có thái độ thờ ơ đó là về lối sống. Con người hiện nay đang quá sống ảo, chưa quan tâm đến những điều xung quanh bản thân. Môi trường tưởng chừng như là một việc lớn lao. Nhưng thực chất nó bắt nguồn từ những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống. Chúng ta khi đi chợ vẫn còn dùng những chiếc túi ni lông để mua hàng, điều đó cũng sẽ góp phần gây ảnh hưởng đến môi trường. Hay nhiều vấn đề khác nữa nhưng chúng ta luôn thờ ơ. Khi thấy người khác gây ô nhiễm môi trường mà con người vẫn thèm không quan tâm vì nghĩ đó không phải là việc của mình. 

Đặc biệt là giới trẻ hiện nay, phần lớn các bạn thờ ơ, không quan tâm đến môi trường. Chúng ta không nên thờ ơ mà cần phải quan tâm và có những hành động cấp thiết để bảo vệ môi trường. Bản thân em cũng cần phải có trách nhiệm tuyên truyền, nâng cao nhận thức của mọi người xung quanh về việc bảo vệ môi trường. Và không chỉ nói, tuyên truyền mà còn cần có những hành động thiết thực như tự bảo vệ môi trường xung quanh mình. Bên cạnh đó, những cơ quan có thẩm quyền hãy lên án những hành vi gây ảnh hưởng đến môi trường.

Hãy chung tay bảo vệ cuộc sống xanh-sạch-đẹp cho mình, cho người xung quanh và cho toàn xã hội. Điều này không chỉ tốt cho chúng ta mà còn cho thế hệ sau này.

2.3 Lập dàn ý: Tình yêu tuổi học trò

A. Mở bài: 

Giới thiệu ngắn gọn về vấn đề cần nghị luận: Mỗi người chúng ta đều trưởng thành từ những kỉ niệm và tình cảm tốt đẹp. Một trong số những tình cảm đẹp không thể không nhắc đến chính là tình yêu tuổi học trò.

B. Thân bài

a) Giải thích tình yêu, tình yêu tuổi học trò là gì.

Tình yêu tuổi học trò là những tình cảm, cảm xúc, thứ rung động đầu đời của các bạn học sinh khi còn cắp sách đến trường, là tình cảm khi mà ta biết yêu thương một người khác giới, luôn muốn cố gắng, hoàn thiện bản thân mình hơn nữa để xứng đáng với người mà mình thích.

b) Lợi ích và tác hại của việc có tình yêu sớm:

- Tình yêu tuổi học trò là thứ tình cảm đẹp đẽ nhất, trong sáng nhất, thánh thiện nhất và giàu mơ mộng nhất.

- Bạn có thể dành nhiều thời gian để quan tâm đến người ấy nhưng bạn đừng quên rằng nhiệm vụ chính của bản thân vẫn là học tập tốt để xây dựng tương lai cho bản thân mình.

- Bên cạnh những tình cảm đẹp đẽ, có nhiều bạn học sinh đã khiến cho nét đẹp của tình yêu tuổi học trò trở nên xấu xí và có phần trở nên phản cảm. Các bạn chỉ vì yêu đương chởm nở sớm mà trở nên chểnh mảng và thờ ơ chuyện học tập khiến cho thành tích ngày càng đi lùi. Điều đó khiến cho ba mẹ và thầy cô phải lo lắng, phiền lòng cho mình.

C. Kết bài:

Khẳng định lại suy nghĩ của bản thân về tình yêu tuổi học trò.

Tình yêu tuổi học trò không phải là một điều gì xấu xa, không tốt mà là một điều tất yếu trong quy luật trưởng thành của con người.

2.4 Viết bài 

Tuổi học trò, ít nhất một lần trong thời học sinh bạn đã lỡ cảm nắng một cô nàng dễ mến hay một anh chàng đẹp trai, thư sinh nào đó. Và có lẽ, đó là thứ tình cảm trong sáng, thiêng liêng nhất mà các bạn học sinh không thể nào quên. Các bạn biết đấy, tình yêu là điều rất khó để giải nghĩa và tình yêu tuổi học trò cũng vậy. Có những cung bậc cảm xúc đan xen, vui, buồn, giận, hờn… là thứ  mà bạn cảm nhận được. Đúng vậy, mỗi con người chúng ta đều trưởng thành từ những kỉ niệm và tình cảm tốt đẹp. Một trong số những thứ tình cảm cao đẹp ấy không thể không nhắc đến chính là tình yêu tuổi học trò.

Tình yêu là vấn đề muôn đời được hầu hết cả xã hội quan tâm. Tình yêu giúp cho sự sống còn người được nối dài, gắn kết với nhau và làm cho cuộc đời trở nên tươi đẹp và hạnh phúc hơn. Mỗi thời đại lại có cách nhìn nhận và quan điểm khác nhau về tình yêu. Đặc biệt hơn chính là vấn đề về tình yêu tuổi học trò. Tình yêu tuổi học trò là tình cảm, cảm xúc, thứ rung động đầu đời của các bạn nam sinh và nữ sinh khi còn cắp sách đến trường, là tình cảm mà khi ta biết yêu thương một người khác giới, luôn muốn cố gắng, hoàn thiện bản thân mình hơn nữa để xứng đáng với người mình thích. Tình yêu tuổi học trò chính là một thứ tình cảm tốt đẹp, để lại cho mỗi người những trải nghiệm cũng như kỉ niệm quý giá. Theo quan điểm của bản thân tôi, tình yêu tuổi học trò là tình cảm trong sáng nhất, đẹp đẽ, thánh thiện và giàu mơ mộng nhất.

Người ta vẫn luôn gọi những tình cảm tinh khôi đó là những "rung động đầu đời". Trong đời học sinh, có lẽ là đã hơn một lần bạn cảm thấy "rung động" trước một bạn nào đó. Trước những hành động, cử chỉ quan tâm, trước một ánh nhìn đầy trìu mến hay chỉ đơn giản chỉ là một nụ cười thân thiện của người bạn khác giới, tất cả điều đó có thể khiến cho trái tim bạn phải rung lên những cảm xúc của tình yêu. Bạn có thể đã yêu mến người ấy, đã thích người ấy nhưng chưa hẳn đó chạm đến mức tình yêu. Người ấy luôn hiện hữu trong tâm trí của bạn mỗi lúc vui buồn, bạn luôn để ý và quan tâm đến người ấy từng li từng tí. Bạn buồn vì người ấy tỏ ra lạnh lùng, thờ ơ trước những cử chỉ quan tâm của bạn. Đó chính là những biểu hiện của tình cảm yêu mến nhưng chưa hẳn là tình yêu đích thực.

Ở lứa tuổi học trò như tôi và các bạn, tình yêu không phải là một điều xấu. Đó chỉ đơn giản là những rung động đầu đời rất đỗi đáng yêu, dễ mến của con người. Có rất nhiều người còn cảm thấy tiếc nuối về những tình cảm trong sáng đó khi đã qua rồi thời tuổi học trò. Bởi vậy, chúng ta  cần phải tôn trọng, nâng niu thứ tình cảm đó. Đừng để khi thời gian đã qua rồi, ngoảnh đầu nhìn lại, ta mới cảm thấy nuối tiếc. Tuy nhiên, chúng ta cũng đừng nên coi tình yêu là tất cả. Bạn có thể dành thời gian để quan tâm, để ý đến người ấy nhưng đừng quên rằng nhiệm vụ chính của mình vẫn là việc học tập để xây dựng tương lai cho bản thân mình. Bạn giống như một con ong chăm chỉ, cần mẫn, mỗi ngày hút mật để xây dựng tương lai của mình, để cho cuộc đời tỏa hương thơm ngát. Tuy nhiên dù chỉ là một chút lầm lỡ, một giây phút bồng bột trong tình yêu cũng đủ làm cho tòa lâu đài tương lai mà bạn xây dựng bị sụp đổ.

Thay vì để tình yêu làm mất tương lai của bản thân, chúng ta hãy biến nó thành động lực để giúp cho cả hai cùng tiến bộ, cùng giúp đỡ nhau trong học tập, trong cuộc sống. Để từ đó có thể là nền tảng để xây dựng một mối quan hệ lâu dài, bền chặt. Tình yêu học trò chính là những kỉ niệm đẹp khắc sâu trong tâm trí con người, nó khiến cho chúng ta có một phần kí ức tươi đẹp để nhớ về. Chính vì vậy mà bạn hãy biến nó thành những kỉ niệm đáng nhớ, đừng vì quá chú tâm vào yêu đương mà đánh mất tương lai của bản thân. Hãy để tình yêu trở thành động lực và kỉ niệm tươi đẹp nhất trong lứa tuổi học trò.

Mỗi người sẽ có một cách hiểu và cảm nhận về tình yêu tuổi học trò khác nhau, các bậc phụ huynh cũng sẽ cảm thấy lo lắng cho tương lai của con mình vì những hành động, việc làm thể hiện tình yêu có thể ảnh hưởng đến việc học. Bởi nhiều bạn học sinh đã khiến cho nét đẹp đẽ của tình yêu tuổi học trò trở nên xấu xí và có phần phản cảm. Chỉ vì các bạn yêu đương sớm mà trở nên chểnh mảng, thờ ơ chuyện học tập khiến cho thành tích càng ngày càng đi xuống. Điều đó khiến cho ba mẹ và thầy cô phải lo lắng cho mình. Bên cạnh đó, việc các bạn thể hiện tình cảm một cách công khai, thái quá hay thậm chí quá lố lăng đã khiến cho quan niệm về tình yêu tuổi học trò trở nên lệch lạc và bị biến chất, khiến cho nhiều người có cái nhìn không tốt đẹp về tình yêu tuổi học trò.

Tình yêu tuổi học trò là một điều tất yếu trong quy luật trưởng thành của con người. Những bạn trẻ phải biết rő được giới hạn, biết phân biệt đúng sai trước khi hành động. Mỗi chúng ta ở lứa tuổi học trò cần phải biết tôn trọng và nâng niu những tình cảm ấy để biến nó thành những kỉ niệm đẹp và đáng nhớ của tuổi học trò. Đừng để khi thời gian qua qua đi rồi, ngoảnh đầu nhìn lại, ta mới cảm thấy nuối tiếc một thời đã qua.

Trên đây VUIHOC đã cùng các bạn Soạn bài Viết văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội văn 10 kết nối tri thức. Để có thể viết được một bài văn nghị luận hay, các em cần nắm vững các kiến thức cơ bản về văn nghị luận và luyện tập thường xuyên. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé. 

Nguồn:

https://vuihoc.vn/tin/thpt-soan-bai-viet-van-ban-nghi-luan-ve-mot-van-de-xa-hoi-van-10-ket-noi-tri-thuc-2687.html

Vuihoc gửi đến các em Soạn bài Thực hành Thực hành tiếng Việt Sử dụng từ Hán Việt (tiếp theo) chi tiết nhất và dễ hiểu nhất. Không chỉ nếu lên được cách sử dụng từ Hán Việt mà còn giải nghĩa được những từ Hán Việt thông dụng.

Soạn bài Thực hành tiếng Việt Sử dụng từ Hán Việt (tiếp theo)

1. Câu 1 trang 26 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức

Tìm và giải nghĩa một số từ Hán Việt có trong đoạn trích chưa được chú thích ở văn bản Bình Ngô đại cáo.

- Một số từ Hán Việt có trong đoạn trích chưa được chú thích ở văn bản Bình Ngô đại cáo là:

• Nhân nghĩa: tấm lòng nhân đạo thương người, đối xử với người khác với lòng yêu thương và theo lẽ phải.

• Phong tục: Đây là chỉ những thói quen trong sinh hoạt đời sống đã có từ nhiều đời, ăn sâu vào một xã hội nhất định và được người dân nơi đó làm theo. Phong tục sẽ truyền từ đời này sang đời khác.

• Độc lập: Một mình làm việc gì đó hay sống một cuộc sống một mình mà không phụ thuộc bất cứ một ai khác.

>> Xem thêm: Soạn văn 10 Kết nối tri thức

- Tác dụng biểu đạt của hệ thống từ Hán Việt trong đoạn trích trên:

• Việc sử dụng hệ thống từ Hán Việt giúp cho đoạn trích trên có thể biểu đạt tốt hơn:

• Giúp cho văn bản trở nên xúc tích, ngắn gọn hơn.

• Khiến cho tác phẩm giữ nguyên được những từ ngữ chính, giữ trọn vẹn ý nghĩa của từng câu trong tác phẩm

- Đặt câu với các từ: nhân nghĩa, văn hiến, hào kiệt.

• Cô ấy đã sống một đời nhân nghĩa.

• Đất nước ta là một đất nước có nền văn hiến lâu đời.

• Đất nước ta là một đất nước tụ họp nhiều anh hùng hào kiệt.

2. Câu 2 trang 26 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức

Đọc lại đoạn 3 của văn bản Bình Ngô đại cáo (từ "Ta đây:" đến "Dùng quân mai phục, lấy ít địch nhiều"), lập bảng hoặc vẽ sơ đồ liệt kê các điển tích và nêu tác dụng biểu đạt của chúng theo gợi ý sau:

3. Câu 3 trang 26 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức

Hầu hết các từ có yếu tố "nghĩa" trong nguyên tác Bình Ngô đại cáo đã được dùng lại nguyên vẹn, không dịch ra tiếng Việt (ví dụ: nhân nghĩa). Hãy liệt kê và giải thích ý nghĩa của các từ đó.

- Những từ có yếu tố “nghĩa” trong nguyên tác Bình Ngô không dịch ra tiếng Việt có thể kể đến:

• Nhân nghĩa: là lòng thương yêu con người, luôn đối xử với mọi người với lòng tốt và lẽ phải.

• Cờ nghĩa: Lá cờ được dùng làm hiệu lệnh, đại diện cho một quân đội

• Đại  nghĩa: là việc chính nghĩa lớn lao

• Dấy nghĩa: Có người đứng lên tổ chức một quân đội mới, nhằm chống lại ách thống trị của thế lực xấu xa trước đó.

4. Câu 4 trang 26 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức

Tìm một số từ Hán Việt có yếu tố "nhân" được dùng với nghĩa như trong từ nhân nghĩa. Giải nghĩa các từ đó.

- Một số từ Hán Việt có yếu tố “nhân” được dùng giống với nghĩa trong từ nhân nghĩa là:

• Nhân hậu: là người có lòng yêu thương con người, sống có tình có nghĩa

• Nhân ái: là lòng bác ái tình yêu thương với cả thế giới

• Nhân từ: Lòng tư bi không sân si với đời, là người hiền lành dễ tha thứ

• Nhân văn: là một định nghĩa thuộc về văn hóa của loài người

Soạn bài Thực hành Thực hành tiếng Việt Sử dụng từ Hán Việt (tiếp theo) mà bài viết bên trên đã thể hiện không chỉ mang đến cho các em thêm kiến thức về từ công dụng của từ Hán Việt mà còn có thể giúp các em biết thêm một số từ Hán Việt thông dụng. Các em hãy cùng theo dői VUIHOC để có thêm những kiến thức hữu ích hơn nhé !

Nguồn:

https://vuihoc.vn/tin/thpt-soan-bai-thuc-hanh-tieng-viet-su-dung-tu-han-viet-tiep-theo-2686.html

Bài viết dưới đây là Soạn bài Dục Thúy Sơn sách văn 10 kết nối tri thức và chân trời sáng tạo. Không chỉ mang đến nội dung của tác phẩm mà Vuihoc còn nhấn mạnh thêm vẻ đẹp của núi Dục Thúy.

1. Soạn bài Dục Thúy Sơn sách văn 10 kết nối tri thức

1.1 Soạn bài Dục Thúy Sơn trước khi đọc 

Câu 1 Hãy kể tên một vài địa danh của đất nước từng khơi nguồn cảm hứng cho thơ ca.

- Đèo Ngang (Quảng Bình) là nơi khơi nguồn cảm hứng cho tác phẩm Qua đèo ngang của Bà Huyện Thanh Quan.

- Núi Côn Sơn là nơi Nguyễn Trãi sáng tác Côn Sơn ca.

- Sông Bạch Đằng là nơi tác giả Trương Hán Siêu tạo ra tác phẩm Phú sông Bạch Đằng.

>> Xem thêm: Soạn văn 10 chi tiết

Câu 2 Chia sẻ ngắn gọn ấn tượng của bạn về một bài thơ thể hiện cảm hứng ấy.

Tác phẩm Phú sông Bạch Đằng được tác giả Nguyễn Trãi sáng tác trong một lần ông đi thuyền qua vùng sông nước Bạch Đằng. Bài thơ này đã tái hiện được một bức tranh sông Bạch Đằng hùng vĩ mà đầy hiểm trở. Đây là nơi ông cha ta đã chiến thắng oanh liệt trước sự đô hộ của quân giặc phương Bắc. Nguyễn Trãi vừa thể hiện được chất chiến sĩ trong con người mình vừa bày tỏ sự xúc động xen lẫn hoài niệm về thời gian chính bản thân mình tham gia vào những trận chiến lịch sử đó.

1.2 Soạn bài Dục Thúy Sơn trong khi đọc 

Câu 1 Lưu ý các yếu tố cơ bản của thể loại.

- Tác phẩm đã được viết theo thể thơ ngũ ngôn bát cú Đường luật. Mỗi tác phẩm thuộc thể loại này bao gồm tám câu, mỗi câu đủ năm chữ. Theo như luật cơ bản thì sẽ viết theo luật bằng trắc. Các câu thứ nhất, hai, thứ tư thứ sáu và thứ tám sẽ được gieo vần. Giọng thơ như tiếng nhạc nhẹ nhàng theo nhịp điệu. Niêm và vần của thể thơ ngũ ngôn bát cú cũng sẽ giống như niêm và vần của thể thơ thất ngôn bát cú.

Câu 2 Chú ý các chi tiết miêu tả, các hình ảnh so sánh, ẩn dụ.

- Các chi tiết miêu tả, các hình ảnh so sánh ẩn dụ cần chú ý:

• Chi tiết miêu tả cảnh sắc thiên nhiên của núi Dục Thúy

• Hình ảnh so sánh dáng của núi, bóng của tháp,...thêm vào đó là “gương sông” với “ánh tóc huyền” giúp ta thấy được vẻ đẹp của nàng tiên nữ.

• Hình ảnh ẩn dụ về tấm bia đá có khắc thơ văn của tác giả Trương Hán Siêu. Ẩn dụ về cả đóa “liên hoa phù thủy thượng”, đóa hoa sen theo đạo phật tượng trưng cho vẻ đẹp trong sáng thanh khiết. Trên núi Dục Thúy có chùa tháp nên khi thấy hình ảnh hoa sen nổi trên mặt nước ta có thể hình dung ra vẻ đẹp trong trẻo mà cao quý của nơi đây. 

1.3 Soạn bài Dục Thúy Sơn sau khi đọc 

Câu 1 trang 25 SGK văn 10/2 Kết nối tri thức

Nêu một vài điểm khác biệt đáng chú ý giữa bản dịch nghĩa và bản dịch thơ.

- Một số điểm khác biệt đáng chú ý giữa bản dịch nghĩa và bản dịch thơ là:

• Ở trong bản dịch nghĩa, các từ viết bằng tiếng Hán đều được giải nghĩa đầy đủ giúp cho câu thơ được rő nghĩa hơn, ý thơ được làm nổi bật hơn dễ hiểu hơn.

• Ở trong bản dịch thơ, bài thơ được cô đọng hơn ngắn gọn hơn nhưng có phần khiến cho nó khó hiểu hơn vì phải lược bỏ một số từ cho đủ số lượng từ trong từng câu thơ.

Câu 2 trang 25 SGK văn 10/2 Kết nối tri thức

Xác định đặc điểm kết cấu của Dục Thúy sơn.

- Tác phẩm Dục Thúy Sơn có kết cấu đề - thực - luận - kết

• Hai câu mở đầu là “đề”

• Hai câu thơ tả thực tiếp theo là “thực” 

• “Luận” là bốn hình ảnh ẩn dụ đối nhau trong hai câu thơ

• “Kết” chính là hai câu thơ cuối

Câu 3 trang 25 SGK văn 10/2 Kết nối tri thức

Bức tranh toàn cảnh về vẻ đẹp của núi Dục Thúy được miêu tả như thế nào?

- Bức tranh toàn cảnh về vẻ đẹp của núi Dục Thúy được miêu tả:

• Dáng núi như đóa hoa sen nổi bên trên mặt nước.

• Bóng của tòa tháp ở trên núi khi soi chiếu xuống mặt nước hồ được liên tưởng như một chiếc trâm ngọc xanh xinh đẹp.

• Ngọn núi khi được ánh mặt trời chiếu xuống phản chiếu dưới mặt nước được miêu tả như một nàng thiếu nữ xinh đẹp đang rũ mái tóc dài mềm mại óng ả.

• Qua góc nhìn và từng từ ngữ câu thơ của tác giả, người đọc có thể tưởng tượng ra vẻ đẹp của núi Dục Thúy. Đây là sự hoàn hảo của tự nhiên vừa hùng vĩ lại đầy dịu dàng thơ mộng. 

Câu 4 trang 25 SGK văn 10/2 Kết nối tri thức

Nêu những chi tiết miêu tả cận cảnh núi Dục Thúy. Những liên tưởng xuất hiện khi say ngắm thiên nhiên cho thấy nét đẹp nào của tâm hồn Nguyễn Trãi.

- Núi Dục Thúy được miêu tả cận cảnh qua các chi tiết:

• Dáng núi như một đóa liên hoa

• Bóng tháp trên núi khi soi xuống mặt nước như một chiếc trâm ngọc

• Cả ngọn núi hùng vĩ khi được ánh sáng chiếu vào qua những sóng nước như một mái tóc xanh biếc.

• Những vẻ đẹp hùng vĩ mà thơ mộng này khiến ta hiểu thêm về một tâm hồn mơ mộng đầy tài hoa của tác giả Nguyễn Trãi. Qua giọng thơ của ông, người đọc đã thấy được một vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ tuyệt trần ở đất nước Việt Nam ta.

Câu 5 trang 25 SGK văn 10/2 Kết nối tri thức

Trong phần kết của những bài thơ viết về đề tài “đăng cao”, “đăng sơn”, thi nhân xưa thường thể hiện chí khí hào hùng, khát vọng lớn lao hoặc nhấn mạnh sự nhỏ bé, cô đơn của con người trước núi sống kỳ vĩ. Theo bạn, trong hai câu kết của Dục Thúy sơn, Nguyễn Trãi muốn gửi gắm những nỗi niềm chung ấy hay muốn bày tỏ suy ngẫm riêng của mình?

Nỗi niềm của tác giả Nguyễn Trãi muốn được bày tỏ qua hai câu thơ cuối là về câu ca dao tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn”. Mỗi khi nhìn thấy một cảnh vật nào ở quê hương cũng là lúc những hoài niệm ùa về, gợi cho một nhà thơ lỗi lạc trong quá khứ.

2. Soạn bài Dục Thúy Sơn sách văn 10 chân trời sáng tạo

2.1 Câu 1 trang 47 SGK Văn 10/2 Chân trời sáng tạo

Núi Dục Thúy được miêu tả với vẻ đẹp như thế nào? Chỉ ra cách miêu tả độc đáo của tác giả trong hai câu thực của bài thơ.

- Núi Dục Thúy qua lời miêu tả của tác giả hiện lên với vẻ đẹp hùng vĩ diễm lệ như cảnh đẹp nơi tiên giới.

- Cách miêu tả núi Dục Thúy trong hai câu thực của tác giả độc đáo ở chỗ:

• Khéo léo sử dụng phép đối để người đọc có thể dễ dàng thấy được sự đối lập giữa sự nổi lên như đóa sen của ngọn núi và độ rơi của bóng tháp trên đỉnh núi xuống mặt nước. Tác giả đã sử dụng góc nhìn thẳng đứng để cảm nhận và miêu tả thiên nhiên nơi đây.

• Phép đối tẩu mã ở đây là cảnh bông hoa sen nổi lên trên mặt nước. Qua bông hoa đó phát triển dần lên thành cảnh sắc của chốn bồng lai tiên cảnh.

2.2 Câu 2 trang 47 SGK Văn 10/2 Chân trời sáng tạo

Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì trong hai câu luận? Những hình ảnh "trâm thanh ngọc", "kính thúy hoàn" có tác dụng biểu cảm ra sao?

- Trong hai câu luận, tác giả đã sử dụng đan xen cả hai biện pháp nghệ thuật nhân hóa và so sánh. So sánh hình ảnh bóng của tháp như một chiếc trâm màu xanh ngọc còn ánh sáng của nơi sông nước khi phản chiếu ngọn núi như một cô thiếu nữ đang soi mái tóc xanh biếc của mình. 

- Việc sử dụng biện pháp nghệ thuật này khiến cho tác phẩm thơ có sức gợi hơn, tạo cho người đọc những liên tưởng tới núi non cảnh vật. Tất cả những điều đó gửi đến cho người đọc những vẻ đẹp của núi Dục Thúy.

2.3 Câu 3 trang 47 SGK Văn 10/2 Chân trời sáng tạo

Chỉ ra mạch cảm xúc của tác giả trong bài thơ. Vì sao ở hai câu kết tác giả nhắc đến Trương Thiếu bảo? Điều này có ý nghĩa gì?

- Mạch cảm xúc của tác giả trong bài thơ đi từ sự chiêm ngưỡng vẻ đẹp của núi Dục Thúy đến nỗi lòng hiu quạnh khi nhớ đến quan Trương Thiếu Bảo.

- Tác giả Nguyễn Trãi đã nhớ đến Trương Thiếu Bảo bởi trước đây Trương Thiếu Bảo đã từng tới núi Dục Thúy và ông đã khắc một bài ký trên tháp nơi núi này.

- Khi Nguyễn Trãi nhớ đến Trương Thiếu Bảo như là dẫn chứng cho câu ca dao “uống nước nhớ nguồn”. Đây cũng là chứng minh cho dòng chảy của thời gian.

2.4 Câu 4 trang 47 SGK Văn 10/2 Chân trời sáng tạo

Hình ảnh nào trong bài thơ để lại trong bạn ấn tượng sâu sắc nhất?

Trong bài thơ, hình ảnh mà mang lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất chính là hình ảnh bông hoa sen nổi trên mặt nước. Em ấn tượng bởi tưởng chừng đây là hình ảnh quen thuộc có thể dễ thấy ở làng quê Việt Nam mà qua lời thơ của tác giả lại mang theo một rung cảm khác. Đây cũng là chứng minh cho vẻ đẹp tâm hồn của tác giả Nguyễn Trãi.

VUIHOC đã gửi đến các bạn Soạn bài Dục Thúy Sơn sách văn 10 kết nối tri thức và chân trời sáng tạo. Hy vọng bài viết trên không chỉ giúp các bạn hiểu thêm góc nhìn đa chiều về tác phẩm mà còn cảm nhận được vẻ đẹp hùng vĩ mà nên thơ của núi Dục Thúy.

Nguồn: 

https://vuihoc.vn/tin/thpt-soan-bai-duc-thuy-son-sach-van-10-ket-noi-tri-thuc-va-chan-troi-sang-tao-2685.html